Kolesterol dost mu? Düşman mı?

Sevvimli

New member
Son 20-30 yılda sıhhatle ilgili en hayli tartışılan ve speküle edilen konulardan birisi de budur. Kolesterol ve alt bileşenlerinin olağan bedellerinin ne olması gerektiği, kolesterol düşürücü ilaçların büsbütün pak ve yan tesirlerinin olup olmadığı, kimlere kolesterol düşürücü ilaçların verilip verilmeyeceği, beslenmede nelere dikkat edileceği, neyin yenilip neyin yenilmemesi gerektiği uzun yıllar tartışılmış ve tartışılmaya devam etmektedir. Hatırlanacağı üzere tüm dünyada uzun mühlet yumurtanın, tereyağının, kırmızı etin bilhassa küçük baş hayvan etlerinin ve buna benzeri birfazlaca temel besinin kolesterolü yükselttiği ve yenilmemesi gerektiği söylenmektedir. Bunlar ne derecede doğrudur? Kanda olması gerekenden daha fazla kolesterol olduğunda ne cins riskler oluşturabilir?

Öncelikle kolesterol nedir?

Kolesterol de kanımızda bulunan bir çeşit yağ eseridir. Yağlar bedenimizin temel yapı taşları ve güç kaynağı olmakla bir arada bununla birlikte birfazlaca hormon ve metabolik eserin de temel unsurlarıdır. ötürüsıyla yaşamsal tüm işlevlerimiz ortasında gereklidir. Kolesterol beyin, hudutlar, kalp, bağırsaklar, kaslar, karaciğer başta olmak üzere tüm bedende yaygın olarak bulunur. Olağan şartlarda yağlar suda çözünmez ve kanda taşınabilmeleri için karaciğerde bir protein zincirine bağlanarak yani paket edilerek kana verilir. Bu kolesterol ile protein bileşiğine de lipoprotein denilir. Lipoproteinler hayli sayıda olmakla bir arada esas iki tanedir.

1. LDL (low density lipoprotein, düşük yoğunluklu lipoprotein): Makûs huylu kolesterol,
2. HDL (high density lipoprotein, yüksek yoğunluklu lipoprotein): Uygun huylu kolesterol olarak da bilinir.

Güzel kolesterol ya da berbat kolesterol demenin gayesi yalnızca kolay anlatabilmektir. HDL ne kadar yüksekse damar sertliği riskinin o kadar az olacağı öngörülmektedir. Çokça kullandığımız bir öbür yağ pahası de trigliseriddir. Trigliserid de kolesterol üzere kanda çözünen bir yağdır. Kan trigliserid seviyesi ile damar sertliği içindeki ilgi kolesterol kadar besbelli değildir. Ateroskleroz ya da damar sertliği dediğimiz durum bedenimizin her yerinde bulunan damar yatağının oluşan aterom plakları niçiniyle daralması, sertleşmesi ve doku sirkülasyonunun bozulması demektir. Aslında damar sertliği hayatın olağan bir müddetcidir. Biroldukca muharrir damar sertliğinin doğumla birlikte başladığını ve yaşlanma sürecinin doğal bir modülü olduğunu söz etmektedir. Ateroskleroz bu yazının konusu olmamakla birlikte kolesterol ve kan yağları ile ilgisinin bilinmesi gereklidir.

Yüksek kolesterol seviyeleri tek başına damar sertliğine yol açar mu? Yüksek kolesterol seviyeleri ile damar sertliği içinde direkt bir alaka var mıdır?

Aksini tez eden kimi yayınlar da olmak kaydıyla bugün için kabul edilen yaygın görüş bu soruların karşılığının evet olduğudur. Tek başına kan yağları yüksekliği damar sertliği ve bunun kararında da biroldukça organ hastalığı için önemli risk faktörüdür. Diyabet, hipertansiyon, obesite, sigara kullanması üzere ek risk faktörleri de var ise bu sürecin sürat kazanacağı öngörülmektedir. Lakin tek başına kolesterol ya da yağ yüksekliği kalp damar ve beyin damar hastalıklarının gelişmesi için kâfi değildir. Bilhassa beslenme alışkanlıkları, sağlıklı ve doğal beslenilip beslenilmediği, gerilim, hareketsiz hayat ve olumsuz etraf şartları en az yağ bedellerinin yüksekliği kadar ve tahminen ondan daha fazla belirleyicidir. Alkol kullanması gerek yağ metabolizmasını gerekse öteki tüm metabolik istikrarları olumsuz etkileyerek bu hastalıklar için fazlaca daha önemli bir risk faktörü oluşturur. Bilinmesi gereken kan yağları yüksekliğinin de önlenebilir bir risk faktörü olduğudur.

Olağan pahalar nedir?

Kolesterol için: 200 mg/dl’nin altı istenilen seviye, 200-239 mg/dl ortası sonda yüksek, 240 mg/dl’nin üstü ise yüksektir.

LDL için: 130 mg/dl’nin altı istenilen seviye, 130-159 mg/dl ortası hudutta yüksek, 160 mg/dl’nin üstü ise yüksektir.

HDL için: 35 mg/dl’nin altı düşüktür.

En hayli speküle edilen konulardan birisi işte bu olağan bedellerin ne olduğu konusudur. Üstte verilen bedeller Amerikan standartları olup aslında herkes için normali yansıtmayabilir ve şahsi sapmalar bulunabilir. Olağan kavramını kesinlikle her kişi için özel olarak değerlendirmeliyiz. Hudutta yüksek kıymetlerin manası her kişi içi farklı olabilir. Her hudutta yüksek bedel kolesterol düşürücü ilaç verilmesini gerektirmeyebilir. Toplumsal Güvenlik Kuruluşumuz (SGK) da bu spekülasyonlardan dolayı bir grup ödeme kriterleri geliştirmiştir ve bu kriterlere uyulmadığında ödeme yapmamaktadır. Tüm dünyada kolesterol ilaçları pazarı epey büyüktür ve kıymetli bir rant kapısıdır. Maalesef memleketler arası çalışmacılar da ilaç tröstlerinin tesirinde kalmakta ve kolesterol düşürücü ilaçlar fazlaca pak gösterilmeye çalışılmaktadır.

Kolesterol yüksekliği şikâyete yol açar mu?

Birçoğumuzun düşündüğünün bilakis kolesterol ya da yağ yüksekliği direkt bir şikayete niye olmaz. Yani kolesterol yüksekliğine ilişkin bir baş ağrısı, halsizlik, bulantı ya da öbür bir belirti görülmez. Kolesterol yüksekliği öteki hastalıklar için risk faktörüdür ve oluşan hastalığa ilişkin belirtiler, yani bir kalp, beyin damar hastalığı ya da bir böbrek hastalığı oluşmuş ise onun belirti ve bulgularını görürüz.

Bedeller nasıl yorumlanır?

Yüksek kolesterol kıymetleri şahsi olarak kıymetlendirilir. Hayat biçiminiz, beslenme biçiminiz, birtakım hastalıklara karşı genetik yatkınlığınız, mevcut hastalıklarınız üzere birfazlaca faktör göz önüne alınarak kan neticelerinız kıymetlendirilir ve anlamlandırılır. Örneğin 220 kolesterol kıymeti sağlıklı ve riski olmayan bir bireyde büyük bir mana söz etmezken, by pass geçirmiş bir kalp hastasında ya da diyabetli hastada fazlaca manalı ve kesinlikle düşürülmesi gereken bir pahadır.

Göz arkası edilmemesi gereken bir başka bahis kolesterol ve yağların yaşamsal değere sahip unsurlar olduğu, zannedildiği üzere ne kadar düşük kıymetlerde olurlarsa o kadar yeterli olacağı üzere bir görüş savunulamaz, bedenimizde yeteri kadar bulunmak zorundadırlar. Beslenme ve günlük ömür alışkanlıklarımızı düzelterek yağ istikrarını fazlaca çarçabuk sağlayabiliriz.

Bedenimizin yağ istikrarını sağlamamız konusunda beslenmenin tesirlerini ve kolesterol ilaçlarını bir öteki yazıya bırakarak, yumurta ve kırmızı et kullanması konusuna da özetlemek gerekirse değinelim. senelerca kolesterol ve kırmızı et endişesinin en dorukta olduğu periyotlarda bile hastalarına yumurta ve kırmızı eti büsbütün yasaklamamış bir tabip olarak kâfi ve istikrarlı bir biçimde tüketildiklerinde bu besinlerin de epeyce faydalı ve gerekli olduğuna inanıyorum. Hakikaten tüm dünyada görüşler süratle değişmekte ve yumurta ve kırmızı et bilhassa de koyun eti tüketimi önerilmektedir.
 
Üst