KONDA Araştırma ve Danışmanlık Şirketi tarafınca hazırlanan ‘Türkiye 100 Kişi Olsaydı’ isimli rapor, 11 yıl boyunca, Türkiye genelinde yapılan 125 araştırmaya ve 2008-2018 içinde 3 kere yinelanmış KONDA Hayat Stilleri Araştırması’nın datalarına dayanmaktadır. Raporda, son olarak 2021 araştırmalarını kapsayan oranlara, 10 yıl öncesiyle de karşılaştırılarak yer verildi.
CİNSİYET VE YAŞ DAĞILIMI NEREDEYSE EŞİT
Raporda, 2021 prestijiyle 18 yaş üzeri nüfusu temsil eden 62 milyon 378 bin kişiyi 100 kişi kabul ediyor. Yani KONDA’nın göskavramındaki her bir figür yaklaşık 620 bin bireye tekabül ediyor. Çalışmaya nazaran şayet Türkiye demografisi 100 şahsa indirgenseydi bunlardan 50’si bayan 50’si erkek olacaktı. 33 kişi 18-32 yaş ortası, 34 kişi 33-48 yaş ortası ve 33 kişi de 49 yaş üstü olarak belirlenecekti. Yani cinsiyet ve yaş dağılımında neredeyse eşit bir demografi kelam konusu.
Gösterimde yer alan başlıklar sırasıyla şu biçimde:
Cinsiyet dağılımı, yaş küme dağılımı, eğitim düzeyi kümeleri, bayanlarda eğitim düzeyi kümeleri, uygar durum, evlilik sonucu, büyünülen kent, yaşanılan yerleşim tipi, göç durumu, hane nüfusu, oturulan mesken tipi, çalışma durumu, ev-araba sahipliği, etnik kimlik dağılımı, din/mezhep dağılımı, dindarlık düzeyi, toplumsal medya kullanması, alkol-sigara kullanması, hayat stili.
Cinsiyet dağılımı ile başlayan rapora bakılırsa, Türkiye nüfusunda erkek ve bayan oranı 50 erkek ve 50 bayan olarak her vakit birbirine eşit.
DİNİ İNANÇ BENİMSEMEYENLERİN SAYISINDA ARTIŞ
Din-mezhep dağılımında her 100 kişinin 94’ü bir dini inancı olduğunu belirtiyor. Bunların 88’i Sünni Müslüman, 5’i ise Alevi Müslüman. Dikkat çeken datalardan biri ise ‘Dini inancı yok’ seçeneğindeki artış. 2011’de dini inancı olmayanların oranı yüzde 2 olurken, 2021’e gelindiğinde bu oran yüzde 6’ya yükselmiş durumda.
2011’DEN 2021’E DAHA YAŞLI BİR TOPLUM
Türk toplumu geçen on seneye göre daha yaşlanmış bir imaj ortaya koyuyor. 18-32 yaş ortası nüfus oranı 2011’de yüzde 39 iken, 2021’e gelindiğinde bu oran yüzde 33’e düşmüş durumda.
Toplumun dindarlık düzeyinde özel bir değişiklik göze çarpmasa da kendini ‘inançsız/ateist’ olarak tanımlayanların oranında besbelli bir artış var. 2011’de yüzde 2 olan inançsız/ateist oranı, 2021’de yüzde 7’ye yükselmiş durumda.
‘EV KADINIYIM’ DİYENLERİN SAYISINDA AZALMA
Bayanların yüzde 56’sı kendisini ‘ev bayanı’ olarak tanımlıyor. 2011’de kendini ‘ev hanımı’ olarak tanımlayanların oranı ise yüzde 68. Bir öteki bilgi ise işçi-esnaf bayanların oranındaki artış. 2011 yılında kendini ‘işçi-esnaf’ olarak tanımlayan bayanların oranı yüzde 8 iken, 2021’e geldiğimizde bu oran karşımıza yüzde 16 olarak çıkıyor.
100 YETİŞKİNDEN 31’İNİN ÖMÜR BİÇİMİ ‘MODERN’
Her 100 yetişkinden 31’i hayat stilini tanımlarken ‘modern’ yanıtını veriyor. Bu oran 2012 yılında yüzde 27. Kendisini ‘dindar muhafazakar’ olarak tanımlayanların oranında ise azalma görülüyor. 2012’de yüzde 27 olan oran, 2021 yılında, yüzde 24’e düşmüş durumda.
Türk toplumunun genel eğitim düzeyi son on senede görünür biçimde artsa da her 100 bireyden 7’sinin hala rastgele bir örgün eğitim almadığı görünüyor.
Toplumun üçte ikisi evli yahut evlenmek üzere. Bekarların oranı son on yıl ortasında artarak yüzde 20’den yüzde 29’a çıkmış durumda.
HEM KONUT HEM OTOMOBİL SAHİPLİĞİ ORANI YARIDAN AZ
Toplum, küçülen üniteler halinde yaşamaya başlıyor. Hane nüfusuna 2011 yılında 9 ve daha fazla kişi diyenlerin oranı yüzde 3 iken, 2021’de bu oran yüzde 1’e düşmüş durumda.
Toplumun televizyon izleme oranında önemli bir düşüş gözlemleniyor. 2012 yılında televizyondan haber izlemediğini belirtenlerin oranı yüzde 4 iken, 2021’de yüzde 28’e kadar yükselmiş.
Son on yıldır gazete okuma oranı daima olarak azalıyor. Her dört yetişkinden üçü gazete okumadığını belirtiyor. 2014’te yüzde 30 olan gazete okuru oranı, 2020’de yüzde 25’e düşmüş durumda.
Hem konut tıpkı vakitte otomobil sahipliği oranı yarıdan az. Toplumun yaklaşık beşte birinin ne mesken kendisinin ne de arabası var.
BULUNDUĞU YERDEN GÖÇENLERİN ORANI YARIYA YAKIN
Şahısların hala yaşadıkları yer, doğdukları yer ve babalarının doğum yeri kullanılarak yapılan hesaplar kararında edinilen bulguya göre, ‘toplumun yarıya yakını hayatının bir noktasında bulunduğu yerden göçmüş bireylerden oluşuyor’.
Konda, kelam konusu araştırma hakkında şu ayrıntıları aktardı:
“Gösterimde yer alan oranların büyük bir kısmı o yıl gerçekleştirilen, birebir örneklem sisteminin uygulandığı on bir farklı araştırmanın toplu bilgileriyle hesaplandı. Birtakım dağılımlar ise o sene ortasında gerçekleştirilmiş tek bir araştırmanın verisine dayandığı üzere, birden çok araştırmanın bileşik verisini de sunabiliyor. Gösterimde yer alan oranların her biri en az 2700, en çok da 33 bin kişilik datalardan faydalanarak hesaplandı.”
CİNSİYET VE YAŞ DAĞILIMI NEREDEYSE EŞİT
Raporda, 2021 prestijiyle 18 yaş üzeri nüfusu temsil eden 62 milyon 378 bin kişiyi 100 kişi kabul ediyor. Yani KONDA’nın göskavramındaki her bir figür yaklaşık 620 bin bireye tekabül ediyor. Çalışmaya nazaran şayet Türkiye demografisi 100 şahsa indirgenseydi bunlardan 50’si bayan 50’si erkek olacaktı. 33 kişi 18-32 yaş ortası, 34 kişi 33-48 yaş ortası ve 33 kişi de 49 yaş üstü olarak belirlenecekti. Yani cinsiyet ve yaş dağılımında neredeyse eşit bir demografi kelam konusu.
Gösterimde yer alan başlıklar sırasıyla şu biçimde:
Cinsiyet dağılımı, yaş küme dağılımı, eğitim düzeyi kümeleri, bayanlarda eğitim düzeyi kümeleri, uygar durum, evlilik sonucu, büyünülen kent, yaşanılan yerleşim tipi, göç durumu, hane nüfusu, oturulan mesken tipi, çalışma durumu, ev-araba sahipliği, etnik kimlik dağılımı, din/mezhep dağılımı, dindarlık düzeyi, toplumsal medya kullanması, alkol-sigara kullanması, hayat stili.
Cinsiyet dağılımı ile başlayan rapora bakılırsa, Türkiye nüfusunda erkek ve bayan oranı 50 erkek ve 50 bayan olarak her vakit birbirine eşit.
DİNİ İNANÇ BENİMSEMEYENLERİN SAYISINDA ARTIŞ
Din-mezhep dağılımında her 100 kişinin 94’ü bir dini inancı olduğunu belirtiyor. Bunların 88’i Sünni Müslüman, 5’i ise Alevi Müslüman. Dikkat çeken datalardan biri ise ‘Dini inancı yok’ seçeneğindeki artış. 2011’de dini inancı olmayanların oranı yüzde 2 olurken, 2021’e gelindiğinde bu oran yüzde 6’ya yükselmiş durumda.
2011’DEN 2021’E DAHA YAŞLI BİR TOPLUM
Türk toplumu geçen on seneye göre daha yaşlanmış bir imaj ortaya koyuyor. 18-32 yaş ortası nüfus oranı 2011’de yüzde 39 iken, 2021’e gelindiğinde bu oran yüzde 33’e düşmüş durumda.
Toplumun dindarlık düzeyinde özel bir değişiklik göze çarpmasa da kendini ‘inançsız/ateist’ olarak tanımlayanların oranında besbelli bir artış var. 2011’de yüzde 2 olan inançsız/ateist oranı, 2021’de yüzde 7’ye yükselmiş durumda.
‘EV KADINIYIM’ DİYENLERİN SAYISINDA AZALMA
Bayanların yüzde 56’sı kendisini ‘ev bayanı’ olarak tanımlıyor. 2011’de kendini ‘ev hanımı’ olarak tanımlayanların oranı ise yüzde 68. Bir öteki bilgi ise işçi-esnaf bayanların oranındaki artış. 2011 yılında kendini ‘işçi-esnaf’ olarak tanımlayan bayanların oranı yüzde 8 iken, 2021’e geldiğimizde bu oran karşımıza yüzde 16 olarak çıkıyor.
100 YETİŞKİNDEN 31’İNİN ÖMÜR BİÇİMİ ‘MODERN’
Her 100 yetişkinden 31’i hayat stilini tanımlarken ‘modern’ yanıtını veriyor. Bu oran 2012 yılında yüzde 27. Kendisini ‘dindar muhafazakar’ olarak tanımlayanların oranında ise azalma görülüyor. 2012’de yüzde 27 olan oran, 2021 yılında, yüzde 24’e düşmüş durumda.
Türk toplumunun genel eğitim düzeyi son on senede görünür biçimde artsa da her 100 bireyden 7’sinin hala rastgele bir örgün eğitim almadığı görünüyor.
Toplumun üçte ikisi evli yahut evlenmek üzere. Bekarların oranı son on yıl ortasında artarak yüzde 20’den yüzde 29’a çıkmış durumda.
HEM KONUT HEM OTOMOBİL SAHİPLİĞİ ORANI YARIDAN AZ
Toplum, küçülen üniteler halinde yaşamaya başlıyor. Hane nüfusuna 2011 yılında 9 ve daha fazla kişi diyenlerin oranı yüzde 3 iken, 2021’de bu oran yüzde 1’e düşmüş durumda.
Toplumun televizyon izleme oranında önemli bir düşüş gözlemleniyor. 2012 yılında televizyondan haber izlemediğini belirtenlerin oranı yüzde 4 iken, 2021’de yüzde 28’e kadar yükselmiş.
Son on yıldır gazete okuma oranı daima olarak azalıyor. Her dört yetişkinden üçü gazete okumadığını belirtiyor. 2014’te yüzde 30 olan gazete okuru oranı, 2020’de yüzde 25’e düşmüş durumda.
Hem konut tıpkı vakitte otomobil sahipliği oranı yarıdan az. Toplumun yaklaşık beşte birinin ne mesken kendisinin ne de arabası var.
BULUNDUĞU YERDEN GÖÇENLERİN ORANI YARIYA YAKIN
Şahısların hala yaşadıkları yer, doğdukları yer ve babalarının doğum yeri kullanılarak yapılan hesaplar kararında edinilen bulguya göre, ‘toplumun yarıya yakını hayatının bir noktasında bulunduğu yerden göçmüş bireylerden oluşuyor’.
Konda, kelam konusu araştırma hakkında şu ayrıntıları aktardı:
“Gösterimde yer alan oranların büyük bir kısmı o yıl gerçekleştirilen, birebir örneklem sisteminin uygulandığı on bir farklı araştırmanın toplu bilgileriyle hesaplandı. Birtakım dağılımlar ise o sene ortasında gerçekleştirilmiş tek bir araştırmanın verisine dayandığı üzere, birden çok araştırmanın bileşik verisini de sunabiliyor. Gösterimde yer alan oranların her biri en az 2700, en çok da 33 bin kişilik datalardan faydalanarak hesaplandı.”