TÜİK, her yıl haziran ayının üçüncü haftasında bundan evvelki yıla ilişkin ‘Ölüm ve Vefat niçinleri İstatistikleri’ni yayımlıyordu. Bu raporda; vilayetlere, cinsiyetlere, bölgelere ve mevt niçinlerine bakılırsa bundan evvelki yıl ülke genelinde görülen can kayıplarının detayları yer alıyordu.
Bugün açıklanması beklenen 2020 yılı vefat istatistiklerinin öteki bir tarihe ertelendiği duyuruldu. TÜİK, erteleme sonucunın ‘idari kayıtlardan üretilmekte olan istatistiklere ait çalışmaların çabucak hemen tamamlanamamış olması sebebiyle’ alındığı aktardı.
PANDEMİNİN TESİRLERİNİN YANLIŞSIZ KIYMETLENDİRİLMESİ İÇİN İSTATİSTİKLER KOŞUL
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), BBC Türkçe’nin ertelemenin salgınıyla ilgisi olup olmadığına ve ne vakit yayınlanacağına dair sorularına, “Kamuoyu duyurumuzda gerekli açıklamalar yapılmıştır, teşekkür ediyoruz” cevabını verdi. Bilim insanları, istatistikçiler ve epidemiyologlar, 2020 yılına ilişkin bilgilerin pandemi niçiniyle bilhassa büyük ehemmiyet taşıdığını vurguluyordu.
Bilim insanları, pandemi niçiniyle tüm dünyada ölümlerin ortalamanın üzerinde gerçekleştiğini ve Türkiye’de de bu ek ölümlerin anlaşılması için TÜİK’in datalarının görülmesi gerektiğini söz ediyor.
ESKİ TÜİK LİDERİ: TEMEL niye SALGIN BİLGİLERİNDEKİ TUTARSIZLIK
2011-2016 yılları içinde TÜİK Başkanlığı yapan, DEVA Partisi Sektörel Siyasetler lideri Birol Aydemir, TÜİK’in bu bilgileri açıklamamasının temel niçininin kovid-19 pandemisi periyodunda günlük olarak bilgilerde tutarsızlıkların ortaya çıkmaması olduğunu öne sürdü.
Daha evvel bu biçimde bir durumun yaşanmadığını aktaran Aydemir, açıklamada yer alan ‘idari kayıtlardan üretilmekte olan istatistiklere ait çalışmaların çabucak hemen tamamlanamamış olması’ sözünün iki seçeneği ortaya çıkardığını söylemiş oldu.
Aydemir, “Birincisi bu bilgiler alınmıştır fakat tutarsızlık vardır. Bu bilgilerin tahlilinde kasvetler ortaya çıkmıştır. İkincisi ise bu datalar hiç alınamamıştır” dedi.
“İSTATİSTİKLERİN AÇIKLANMAMASI ‘FACİA’DIR”
Eski TÜİK Lideri, vefat istatistiklerinin toplanmasıyla ilgili sistemin kendi devrinde ve elektronik ortamda hazırlandığını belirterek, hazırlanan mevt evrakların bu sisteme işlendiğini ve dijital ortamda ilgili kamu kuruluşlarına dağıtıldığını vurguladı.
Aydemir, bu niçinle sistemin otomatik çalıştığını ve bilgi gelmemesi üzere bir durumun olamayacağını da kelamlarına ekledi.
Bu durumda da iki olasılığın kelam konusu olduğunu belirten Aydemir, “Ya bu bilgilerdeki tutarsızlığı gideremiyorlar ya da Sıhhat Bakanlığı bu dataların elektronik olarak dağıtımını durdurmuş olabilir. Bu ikisi de Türkiye açısından hayli sakıncalı, kabul edilemeyecek bir durum” dedi. Aydemir, TÜİK’in bu dataları açıklayamamış olmasını da ‘facia’ kelamlarıyla nitelendirdi.
Eski TÜŞK Lideri ve DEVA Partisi Sektörel Siyasetler lideri Birol Aydemir
EK MEVT NEDİR?
Epidemiyolojide, ek mevt kavramı, olağan yahut kriz dışı şartlar altında beklenenden daha fazla gerçekleşen vefatları tanımlıyor. Bunun hesaplaması da geçmiş yılların mevt ortalamalarına ve yıllık beklenen artışlara bakılarak yapılıyor. En yaygın kullanılan sıradan metotlardan birisi de muhakkak bir tarih aralığında mevcut yılın mevt sayısı ile son beş yıllık ortalama içindeki farka bakmak.
Uzmanlar, pandemi üzere olağanüstü şartların yaşandığı aşikâr bir vakit diliminde ek mevtin tespit edilmesi halinde bunun da pandemi ile ilişkilendirilmesinin olağan olduğunu belirtiyor.
Bugün açıklanması beklenen 2020 yılı vefat istatistiklerinin öteki bir tarihe ertelendiği duyuruldu. TÜİK, erteleme sonucunın ‘idari kayıtlardan üretilmekte olan istatistiklere ait çalışmaların çabucak hemen tamamlanamamış olması sebebiyle’ alındığı aktardı.
PANDEMİNİN TESİRLERİNİN YANLIŞSIZ KIYMETLENDİRİLMESİ İÇİN İSTATİSTİKLER KOŞUL
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), BBC Türkçe’nin ertelemenin salgınıyla ilgisi olup olmadığına ve ne vakit yayınlanacağına dair sorularına, “Kamuoyu duyurumuzda gerekli açıklamalar yapılmıştır, teşekkür ediyoruz” cevabını verdi. Bilim insanları, istatistikçiler ve epidemiyologlar, 2020 yılına ilişkin bilgilerin pandemi niçiniyle bilhassa büyük ehemmiyet taşıdığını vurguluyordu.
Bilim insanları, pandemi niçiniyle tüm dünyada ölümlerin ortalamanın üzerinde gerçekleştiğini ve Türkiye’de de bu ek ölümlerin anlaşılması için TÜİK’in datalarının görülmesi gerektiğini söz ediyor.
ESKİ TÜİK LİDERİ: TEMEL niye SALGIN BİLGİLERİNDEKİ TUTARSIZLIK
2011-2016 yılları içinde TÜİK Başkanlığı yapan, DEVA Partisi Sektörel Siyasetler lideri Birol Aydemir, TÜİK’in bu bilgileri açıklamamasının temel niçininin kovid-19 pandemisi periyodunda günlük olarak bilgilerde tutarsızlıkların ortaya çıkmaması olduğunu öne sürdü.
Daha evvel bu biçimde bir durumun yaşanmadığını aktaran Aydemir, açıklamada yer alan ‘idari kayıtlardan üretilmekte olan istatistiklere ait çalışmaların çabucak hemen tamamlanamamış olması’ sözünün iki seçeneği ortaya çıkardığını söylemiş oldu.
Aydemir, “Birincisi bu bilgiler alınmıştır fakat tutarsızlık vardır. Bu bilgilerin tahlilinde kasvetler ortaya çıkmıştır. İkincisi ise bu datalar hiç alınamamıştır” dedi.
“İSTATİSTİKLERİN AÇIKLANMAMASI ‘FACİA’DIR”
Eski TÜİK Lideri, vefat istatistiklerinin toplanmasıyla ilgili sistemin kendi devrinde ve elektronik ortamda hazırlandığını belirterek, hazırlanan mevt evrakların bu sisteme işlendiğini ve dijital ortamda ilgili kamu kuruluşlarına dağıtıldığını vurguladı.
Aydemir, bu niçinle sistemin otomatik çalıştığını ve bilgi gelmemesi üzere bir durumun olamayacağını da kelamlarına ekledi.
Bu durumda da iki olasılığın kelam konusu olduğunu belirten Aydemir, “Ya bu bilgilerdeki tutarsızlığı gideremiyorlar ya da Sıhhat Bakanlığı bu dataların elektronik olarak dağıtımını durdurmuş olabilir. Bu ikisi de Türkiye açısından hayli sakıncalı, kabul edilemeyecek bir durum” dedi. Aydemir, TÜİK’in bu dataları açıklayamamış olmasını da ‘facia’ kelamlarıyla nitelendirdi.
Eski TÜŞK Lideri ve DEVA Partisi Sektörel Siyasetler lideri Birol Aydemir
EK MEVT NEDİR?
Epidemiyolojide, ek mevt kavramı, olağan yahut kriz dışı şartlar altında beklenenden daha fazla gerçekleşen vefatları tanımlıyor. Bunun hesaplaması da geçmiş yılların mevt ortalamalarına ve yıllık beklenen artışlara bakılarak yapılıyor. En yaygın kullanılan sıradan metotlardan birisi de muhakkak bir tarih aralığında mevcut yılın mevt sayısı ile son beş yıllık ortalama içindeki farka bakmak.
Uzmanlar, pandemi üzere olağanüstü şartların yaşandığı aşikâr bir vakit diliminde ek mevtin tespit edilmesi halinde bunun da pandemi ile ilişkilendirilmesinin olağan olduğunu belirtiyor.