Beykozlu
New member
Sabah gazetesi iktisat müellifi Dilak Güngör, perakendede yaşananları kaleme aldı. İşte o yazı:
Malum, vatandaşın son periyotta en değerli gündemi besin fiyatları olunca fahiş artırımlar, her gün değişen etiketler, marketlerin kârları gündemden düşmüyor. Ancak kimi şeyleri tartışırken kantarın topuzunu kaçırıyoruz.
Hatırlayın, BİM CEO’su Galip Aykaç’ın açıklamaları geçen hafta fazlaca tartışıldı. Birfazlaca kişi reaksiyon gösterdi. Ben de kendisinin üslubunu eleştirdim. Marketler bile posta koydu. daha sonra Besin Perakendecileri Derneği’nden istifasını deklare etti.
tutarları her gün artıran marketlere boykotu ya da devletin kontrolünü anlarım da…
Camlarını taşlamak, önüne kuyu kazmak, Kurtlar Vadisi tadında ‘kapatırız’ diye racon kesmek nedir?
Bu olaylar doğruysa vahim…
elbet marketlerle ilgili sorun var fakat yol yordam bu mu?
Geçen de yazdım, bir sefer daha yinelayacağım.
Marketlerle uğraş edilecekse bunun yasal yolları var.
Misal, indirim marketler monopolleşme yolunda süratle ilerliyor. Tam bir mağaza enflasyonu yaşanıyor.
10 yılda yüzde 395 artışla mağaza sayısı 42 bine ulaştı. Köylere kadar indiler. İndirim marketlerin besin perakendesindeki yeri yüzde 80’leri bulmuş durumda… Bu önümüzdeki devirde daha da üst çıkacağa benziyor. Market zincirleriyle başa çıkmak için asıl buraya çekidüzen vermek gerekiyor.
örneğin, Perakende Yasası niye bir türlü çıkmıyor, anlayamıyorum.
oysa, maddeyle bu gidişat durdurulabilir. Nüfus yoğunluğuna bakılırsa market sayısı sonlandırılabilir. Büfe-bakkal ile market içindeki uzaklık kuralı uygulanır. Adım başı market açılmasına müsaade verilmez. Esnafı korumak için marketlerin satabileceği eserler kanunla sınırlanır. Private label (özel ürün) konusunu geçen gündeme getirdim. Orada da marketlere mevzuatla sınırlama getirilebilir.
Veyahut, bu private label eserler marketlerin kendi fabrikalarında üretilirken kâr transferinin nasıl gerçekleştiğine vergi uzmanları bakabilir.
Sonuçta devletin ilgili kurumları bu işe el atabilir, atıyor da…
Örneğin, dün Rekabet Konseyi’nde değerli bir toplantı vardı. Besin üreticisi ve tedarikçisi 15 teşebbüs ile 5 zincir market, kelamlı savunmaya başladı. Heyet özetle diyor ki, zincir marketler içinde, ortak tedarikçiler aracılığıyla dolaylı temas kuruluyor. Fiyatlar yahut artışlar koordine ediliyor. Geleceğe dönük fiyatlamalar da ortalarında paylaşılıyor. Yani danışıklı dövüş var.
Onlar kendini nasıl savunuyor derseniz.
Sözlü savunmanın birinci gününde tedarikçilerin savunması enteresandı.
Çalışanlarını günah keçisi ilan edeni mi ararsınız, marketleri organize etmelerine karşın mağdur olduklarını argüman edeni mi… (Savunmalar online yayınlanıyor, merak edenler izleyebilir.)
Kurulu ne kadar ikna ederler bilmiyorum lakin ben ikna olmadım. Bugün de kelamlı savunmalar marketlerle devam edecek, daha sonra sonuncu karar açıklanacak. Soruşturma daha sonrasında ‘hub and spoke’ (topla-dağıt tipi kartel) ihlali ve bir daha satış fiyatı tespiti niçiniyle yeni cezalar gelebilir. O yüzden demem o ki, cam çerçeve indirmek yerine devletin atacağı adımları bekleyelim…
Malum, vatandaşın son periyotta en değerli gündemi besin fiyatları olunca fahiş artırımlar, her gün değişen etiketler, marketlerin kârları gündemden düşmüyor. Ancak kimi şeyleri tartışırken kantarın topuzunu kaçırıyoruz.
Hatırlayın, BİM CEO’su Galip Aykaç’ın açıklamaları geçen hafta fazlaca tartışıldı. Birfazlaca kişi reaksiyon gösterdi. Ben de kendisinin üslubunu eleştirdim. Marketler bile posta koydu. daha sonra Besin Perakendecileri Derneği’nden istifasını deklare etti.
tutarları her gün artıran marketlere boykotu ya da devletin kontrolünü anlarım da…
Camlarını taşlamak, önüne kuyu kazmak, Kurtlar Vadisi tadında ‘kapatırız’ diye racon kesmek nedir?
Bu olaylar doğruysa vahim…
elbet marketlerle ilgili sorun var fakat yol yordam bu mu?
Geçen de yazdım, bir sefer daha yinelayacağım.
Marketlerle uğraş edilecekse bunun yasal yolları var.
Misal, indirim marketler monopolleşme yolunda süratle ilerliyor. Tam bir mağaza enflasyonu yaşanıyor.
10 yılda yüzde 395 artışla mağaza sayısı 42 bine ulaştı. Köylere kadar indiler. İndirim marketlerin besin perakendesindeki yeri yüzde 80’leri bulmuş durumda… Bu önümüzdeki devirde daha da üst çıkacağa benziyor. Market zincirleriyle başa çıkmak için asıl buraya çekidüzen vermek gerekiyor.
örneğin, Perakende Yasası niye bir türlü çıkmıyor, anlayamıyorum.
oysa, maddeyle bu gidişat durdurulabilir. Nüfus yoğunluğuna bakılırsa market sayısı sonlandırılabilir. Büfe-bakkal ile market içindeki uzaklık kuralı uygulanır. Adım başı market açılmasına müsaade verilmez. Esnafı korumak için marketlerin satabileceği eserler kanunla sınırlanır. Private label (özel ürün) konusunu geçen gündeme getirdim. Orada da marketlere mevzuatla sınırlama getirilebilir.
Veyahut, bu private label eserler marketlerin kendi fabrikalarında üretilirken kâr transferinin nasıl gerçekleştiğine vergi uzmanları bakabilir.
Sonuçta devletin ilgili kurumları bu işe el atabilir, atıyor da…
Örneğin, dün Rekabet Konseyi’nde değerli bir toplantı vardı. Besin üreticisi ve tedarikçisi 15 teşebbüs ile 5 zincir market, kelamlı savunmaya başladı. Heyet özetle diyor ki, zincir marketler içinde, ortak tedarikçiler aracılığıyla dolaylı temas kuruluyor. Fiyatlar yahut artışlar koordine ediliyor. Geleceğe dönük fiyatlamalar da ortalarında paylaşılıyor. Yani danışıklı dövüş var.
Onlar kendini nasıl savunuyor derseniz.
Sözlü savunmanın birinci gününde tedarikçilerin savunması enteresandı.
Çalışanlarını günah keçisi ilan edeni mi ararsınız, marketleri organize etmelerine karşın mağdur olduklarını argüman edeni mi… (Savunmalar online yayınlanıyor, merak edenler izleyebilir.)
Kurulu ne kadar ikna ederler bilmiyorum lakin ben ikna olmadım. Bugün de kelamlı savunmalar marketlerle devam edecek, daha sonra sonuncu karar açıklanacak. Soruşturma daha sonrasında ‘hub and spoke’ (topla-dağıt tipi kartel) ihlali ve bir daha satış fiyatı tespiti niçiniyle yeni cezalar gelebilir. O yüzden demem o ki, cam çerçeve indirmek yerine devletin atacağı adımları bekleyelim…