Bilim Akademisi Üyesi Yer Bilimci Prof.Dr. Naci Görür, Bingöl zelzelesinin akabinde açıklamalarda bulundu.
Naci Görür, “Karlıova’dan Doğu Anadolu Fayı başlar, Adana’ya kadar devam eder. Kuzey Anadolu Fayı da Karlıova’dan başlar, İstanbul’a kadar devam eder. Karlıova zonu bu iki fayın kesiştiği yeri söz eder. Dün meydana gelen 5.3’lük sarsıntı bu zonda meydana gelmekle birlikte, Doğu Anadolu fayının üzerinde değildi. Bu faya paralel bir fay üzerinde meydana geldi. Bu bölgeye zahmetli dedim bunun sebebi de Doğu Anadolu fayı üzerinde sarsıntı beklediğimiz bir yer var o da Karlıova, Göynük içinde Bingöl bölümünde bu alan en son sarsıntısı 1876 yılında üretti ve bu biçimde 7.2 büyüklüğünde bir sarsıntı üretmişti. Ve oranın şu anda en az 7 büyüklüğünde zelzele üretme potansiyeli var. Dünkü zelzele meydana gelince bu zon içerisinde, birebir bölgede olan zelzeleler birbirlerini tetikleme, birbirlerine gerilim transfer etmek üzere özellikleri olabilir. Yedisu dediğimiz alanda da zelzele bekliyoruz, nitekim ben endişeleniyorum. Yakın bir gelecekte Yedisu fayı üzerinde de zelzele olabilir. Dünkü sarsıntının olduğu yerde de bir tarafında badire var büyük zelzele bekliyoruz, bir öteki tarafında da düşünce var” diye konuştu.
“4-5 MİLYON İNSAN ZELZELEDE ÇOK ÖNEMLİ YARA ALABİLİR”
“Hazır olmadığımızı küçük zelzeleler bile gösteriyor” diyen Görür, “Şu ana kadar İstanbul’da olan depremcik diyebileceğimiz, küçük sarsıntılarda bile yıkımların hasarların olduğunu görüyoruz. Değişik sayılar var, Etraf Şehircilik Bakanımız çıkıyor 200 bin binanın dönüşmesi lazım diyor. 200 bin bina demek minimumdan alıp 4 katlı deseniz her birinde de 2 daire dersek 8 daire yapar her bina da 200 bini 8’le çarparsanız 1 milyon 600 bin daire demektir. Her bir dairede 4 kişi yaşadığını düşünseniz. Demek ki muhtemel bir sarsıntıda can güvenliği olmayan 4-5 milyon insan buluyorsunuz. Olağan bu binaların hepsinin bir sarsıntıda yıkılacağını düşünmeyin lakin 4-5 milyon insan sarsıntıda epeyce önemli yara alabilir hasar alabilir diye düşünün” formunda konuştu.
“AYAKTA DURABİLECEĞİNİ SANMIYORUM”
Naci Görür, “Yapı stoku itibariyle hazır değil. İstanbul’u zelzeleye hazırlamak yapı stoğuyla da olmaz. Halk aslına bakarsan sarsıntıya hazır değil. Beklediğimiz zelzele olduğu vakit İstanbul’da doğalgazdan ne kadar yangınlar ve patlama olacağını bilmiyoruz. İstanbul’da barajlar sarsıntı sırasında barajlar ayakta kalacak mı sanki? Ben Küçükçekmece Barajı’nın sarsıntıya karşı ayakta durabileceğini hiç sanmıyorum. Zelzele olunca milyonlarca ton moloz ortaya çıkacak. Bu molozu nasıl kaldıracaksınız? Nereye bunları yığacaksınız? Bunları gömmekle bitmiyor. Toprağa gömerseniz insanları besin zinciri vasıtasıyla zehirlersiniz, ülkede kanseri patlatırsınız hastalığı yayarsınız. Bu konularda hazırlığınız olması lazım. Marmara Bölgesi Türkiye’nin kalbi bu iş gücü kaybını, bunu çalıştırmak düğmeye basarak olmaz, aylarca senelerca sürebilir” halinde konuştu.
Naci Görür, “Karlıova’dan Doğu Anadolu Fayı başlar, Adana’ya kadar devam eder. Kuzey Anadolu Fayı da Karlıova’dan başlar, İstanbul’a kadar devam eder. Karlıova zonu bu iki fayın kesiştiği yeri söz eder. Dün meydana gelen 5.3’lük sarsıntı bu zonda meydana gelmekle birlikte, Doğu Anadolu fayının üzerinde değildi. Bu faya paralel bir fay üzerinde meydana geldi. Bu bölgeye zahmetli dedim bunun sebebi de Doğu Anadolu fayı üzerinde sarsıntı beklediğimiz bir yer var o da Karlıova, Göynük içinde Bingöl bölümünde bu alan en son sarsıntısı 1876 yılında üretti ve bu biçimde 7.2 büyüklüğünde bir sarsıntı üretmişti. Ve oranın şu anda en az 7 büyüklüğünde zelzele üretme potansiyeli var. Dünkü zelzele meydana gelince bu zon içerisinde, birebir bölgede olan zelzeleler birbirlerini tetikleme, birbirlerine gerilim transfer etmek üzere özellikleri olabilir. Yedisu dediğimiz alanda da zelzele bekliyoruz, nitekim ben endişeleniyorum. Yakın bir gelecekte Yedisu fayı üzerinde de zelzele olabilir. Dünkü sarsıntının olduğu yerde de bir tarafında badire var büyük zelzele bekliyoruz, bir öteki tarafında da düşünce var” diye konuştu.
“4-5 MİLYON İNSAN ZELZELEDE ÇOK ÖNEMLİ YARA ALABİLİR”
“Hazır olmadığımızı küçük zelzeleler bile gösteriyor” diyen Görür, “Şu ana kadar İstanbul’da olan depremcik diyebileceğimiz, küçük sarsıntılarda bile yıkımların hasarların olduğunu görüyoruz. Değişik sayılar var, Etraf Şehircilik Bakanımız çıkıyor 200 bin binanın dönüşmesi lazım diyor. 200 bin bina demek minimumdan alıp 4 katlı deseniz her birinde de 2 daire dersek 8 daire yapar her bina da 200 bini 8’le çarparsanız 1 milyon 600 bin daire demektir. Her bir dairede 4 kişi yaşadığını düşünseniz. Demek ki muhtemel bir sarsıntıda can güvenliği olmayan 4-5 milyon insan buluyorsunuz. Olağan bu binaların hepsinin bir sarsıntıda yıkılacağını düşünmeyin lakin 4-5 milyon insan sarsıntıda epeyce önemli yara alabilir hasar alabilir diye düşünün” formunda konuştu.
“AYAKTA DURABİLECEĞİNİ SANMIYORUM”
Naci Görür, “Yapı stoku itibariyle hazır değil. İstanbul’u zelzeleye hazırlamak yapı stoğuyla da olmaz. Halk aslına bakarsan sarsıntıya hazır değil. Beklediğimiz zelzele olduğu vakit İstanbul’da doğalgazdan ne kadar yangınlar ve patlama olacağını bilmiyoruz. İstanbul’da barajlar sarsıntı sırasında barajlar ayakta kalacak mı sanki? Ben Küçükçekmece Barajı’nın sarsıntıya karşı ayakta durabileceğini hiç sanmıyorum. Zelzele olunca milyonlarca ton moloz ortaya çıkacak. Bu molozu nasıl kaldıracaksınız? Nereye bunları yığacaksınız? Bunları gömmekle bitmiyor. Toprağa gömerseniz insanları besin zinciri vasıtasıyla zehirlersiniz, ülkede kanseri patlatırsınız hastalığı yayarsınız. Bu konularda hazırlığınız olması lazım. Marmara Bölgesi Türkiye’nin kalbi bu iş gücü kaybını, bunu çalıştırmak düğmeye basarak olmaz, aylarca senelerca sürebilir” halinde konuştu.