celikci
New member
Pandemi periyodunda maliyetlerdeki artışla bir arada konut üretiminde yaşanan yavaşlama daha sonrası stoklar azalınca fiyatlar da tavan yaptı. Hem satılık birebir vakitte kiralık tarafta kimi ilçelerde artış oranı son bir yıl içerisinde iki katın üzerine çıktı.
Yükselen fiyatlardan sitem eden hayli sayıda vatandaş ya daha uygun fiyatlı semtlere taşınmak zorunda kaldı ya da bütçeden fedakarlık ederek fahiş fiyatlı kiralara razı oldu.
Başta Avrupa ve ABD olmak üzere epey sayıda ülkede pandemi daha sonrası konut tarafında ortaya çıkan artışlar kiracıların ve mesken alacakların kesesini zorluyor.
İRAN’DAN UCUZ KONUT ATILIMI
Konut meblağlarının en epeyce artış yaptığı ülkelerin başında yer alan İran’da devlet piyasaya müdahale etmeye hazırlanıyor. Hükümet konut meblağlarını düşürmek için piyasaya direkt müdahale sonucu alarak, seri üretim maksadı ile Çinli firmalar ile muahede yaptı. İran’ın çeşitli kentlerinde kısa müddette binlerce ucuz konutun devlet ismine yapılması hedefleniyor.
İran’da hükümet Çinli firmalara binlerce ucuz konut yaptıracak.
PARİS’TE M2 FİYATLARI 10 BİN AVROYU AŞTI
Koronavirüs niçiniyle neredeyse bütün Avrupa ülkelerinde konut fiyatları ve kiralar süratle artarken, salgın, toplumsal eşitlik ve finansal istikrara ait kaygıları de birlikteinde getirdi. Avrupa’nın birfazlaca kentinde aileler, yüksek fiyatlar niçiniyle konut sahibi olmayı “imkansız” buluyor.
Örneğin Fransa’nın başşehri Paris’te konut metrekare meblağları için söylem edilen sayı 10 bin avronun üzerinde seyrediyor.
SAN FRANCİSCO’DA 3,5 MİLYON KONUTA MUHTAÇLIK VAR
Konutta benzeri bir tablo ABD’de de yaşanıyor. San Francisco Kiracılar Birliği, 2011 yılında 1900 dolar olan kent merkezinde iki odalı bir meskenin kirasının bu yıl 5000 doların üzerinde olduğunu lakin kişi başına ulusal gelirin benzeri bir artış göstermediğine dikkat çekiyor.Araştırma kuruluşu McKinsey Küresel Institute’un kentteki konut krizinin tahlili için 3,5 milyon yeni konut yapılması gerektiğini öngörüyor.
San Francisco’da iki odalı bir konutun kirasının bu yıl 5000 doların üzerine çıktı.
Öte yandan kimi ülkeler ise yaşanan fahiş artışlara karşı yasal limitler ile vatandaşı muhafazaya çalışıyor. Bu tarafta son adım atan ülke ise Belçika oldu.
BELÇİKA’DA YÜKSEK KONUT KİRALARI İÇİN DİKKAT ÇEKEN ADIM
Belçika’nın başşehri Brüksel’de çok yüksek konut kiralarıyla gayret maksadıyla yeni bir kurul kurulmasına karar verildi. Brüksel Bölge Parlamentosu, kira komitesi kurulmasına yönelik yasal düzenlemeyi onayladı. Buna göre, Brüksel kira kurulu 2022 yılında faaliyete geçecek. Brüksel’deki konutların yeni referans kiralarını belirlemek üzere çalışma yapılacak.
Brüksel’de yüksek fiyatlara karşı referans fiyat uygulamasına geçiliyor.
REFERANS FİYAT İLE KİRALARA MÜDAHALE EDİLECEK
Çalışma konutların tipi, boyutu, oda sayısı, balkonu ve terası üzere çeşitli kriterleri göz önünde bulunduracak. Bir konutun mevcut kirası referans fiyatın yüzde 20’sinden daha fazla olduğunda “aşırı yüksek” kabul edilecek. Kelam konusu konutu kiralayanlar kurula başvurabilecek. Kiracı ve konut sahiplerinden oluşacak komite daha makul bir kira müzakere edecek.
‘1955 YILINDA ÇIKARILAN KANUNLA YASAK GETİRİLMİŞTİ’
Brüksel’de yüksek konut kiralarına karşı uygulanacak referans fiyatının İstanbul üzere fiyatların fahiş biçimde arttığı vilayetlerde de uygulanıp uygulamayacağına ait yenisafak.com’a konuşan Mukavele Hukuku Uzmanı Doç. Dr. Umut Yeniocak, ”Konut ve işyeri kira bedellerine üst hudut getirilmesi temelinde bir iktisat siyaseti problemidir. Hukuken bu yapılabilir mi? olağan olarak yapılabilir. Ki, Ülkemizde bunun örneği de geçmişte yaşanmıştır. 1955’te çıkarılan bir Kanunla, fiyat istikrarını sağlamak gayesiyle Ülkedeki konut ve işyeri kira bedelleri dondurulmuş, artış yapılması yasaklanmış ve yeni kiralamalarda ise kira bedellerinin belirlenmesi işi Belediyelere bırakılmıştır. Bu nizam, 1963’te bu Kanun hususları Anayasa Mahkemesi tarafınca iptal edilene kadar devam etmiştir. O günün şartlarında bir gereksinim olarak ortaya çıkmış ve devrin Hükümeti bu istikamette bir politik tercihte bulunarak Kanun yoluyla bu müdahaleyi yapmıştır. Yakın vakitten da misal bir örnek verebiliriz. 2018’de alınan bir Cumhurbaşkanı sonucuyla, kira mukavelelerinde kira bedelinin yabancı para ünitesiyle belirlenmesi yasaklanmıştı. Kira mukavelelerine direkt müdahale eden bu kural hala yürürlükte.” dedi.
‘ZİNCİRLEME OLARAK TESİRİ OLACAK’
Fiyat istikrarı ve enflasyon bakımından kira bedellerindeki artışın etkisinin bilinen bir gerçek olduğunu lakin, kira bedellerine sınırlama koymanın hukuken mümkün olsa da bugünün hür piyasa temelli iktisadında bu biçimde bir karar almanın zincirleme olarak öteki yansımaları olacağına da dikkat çeken Yeniocak, ”Örneğin, Ülkenin lokomotif dalı olarak öne çıkarılan inşaat kesimini, taşınmaz alım satımını direkt etkileyecektir. Bu sebeple, hukuken mümkün olsa da bugün bu biçimde bir karar alınabileceğini şahsen zannetmiyorum.” diye konuştu.
‘BENZER SİSTEM TÜRKİYE İÇİN DE İHTİYAÇ’
Yakın vakitte bu hususta Brüksel’de bir gelişme yaşandığını ve kiraların süratle artmasını durdurmak, bölgelere nazaran referans kira bedelleri oluşturup bu bedellerin %20’den çok aşıldığı durumlarda bir şikâyet mercii olması maksadıyla Şubat 2021’de bir kurul kurulmasının teklif edildiğini de kaydeden Yeniocak kelamlarını şöyle sürdürdü;
”Parlamento, bu teklifi onayladı. Kurulacak komite, kiracı ile konut sahibi içinde bir arabuluculuk mercii olarak vazife yapacak. Aslında, Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde barınma maliyetinin epeyce yükselmiş bulunmasına müdahale hedefiyle konutlar, belli bölge ve teknik standartlara nazaran ayrıştırılmakta. Bu ayırımda bilhassa, alt gelir kümesinin yaşadığı konutlar için referans kira bedelleri belirlenip ilan edilmektedir. Konut sahiplerinin, bu referans bedellerin, kimi ülkelerde %10 kimi ülkelerde ise en çok %20 fazlasına kadar kira talep edebilmelerine müsaade verilerek kira bedellerinin başlangıçta yüksek belirlenmesinin önüne geçen bir sistem uygulanmaktadır. Misal bir sistemin Türkiye için de bir gereksinim olduğu açık…”
Yükselen fiyatlardan sitem eden hayli sayıda vatandaş ya daha uygun fiyatlı semtlere taşınmak zorunda kaldı ya da bütçeden fedakarlık ederek fahiş fiyatlı kiralara razı oldu.
Başta Avrupa ve ABD olmak üzere epey sayıda ülkede pandemi daha sonrası konut tarafında ortaya çıkan artışlar kiracıların ve mesken alacakların kesesini zorluyor.
İRAN’DAN UCUZ KONUT ATILIMI
Konut meblağlarının en epeyce artış yaptığı ülkelerin başında yer alan İran’da devlet piyasaya müdahale etmeye hazırlanıyor. Hükümet konut meblağlarını düşürmek için piyasaya direkt müdahale sonucu alarak, seri üretim maksadı ile Çinli firmalar ile muahede yaptı. İran’ın çeşitli kentlerinde kısa müddette binlerce ucuz konutun devlet ismine yapılması hedefleniyor.
İran’da hükümet Çinli firmalara binlerce ucuz konut yaptıracak.
PARİS’TE M2 FİYATLARI 10 BİN AVROYU AŞTI
Koronavirüs niçiniyle neredeyse bütün Avrupa ülkelerinde konut fiyatları ve kiralar süratle artarken, salgın, toplumsal eşitlik ve finansal istikrara ait kaygıları de birlikteinde getirdi. Avrupa’nın birfazlaca kentinde aileler, yüksek fiyatlar niçiniyle konut sahibi olmayı “imkansız” buluyor.
Örneğin Fransa’nın başşehri Paris’te konut metrekare meblağları için söylem edilen sayı 10 bin avronun üzerinde seyrediyor.
SAN FRANCİSCO’DA 3,5 MİLYON KONUTA MUHTAÇLIK VAR
Konutta benzeri bir tablo ABD’de de yaşanıyor. San Francisco Kiracılar Birliği, 2011 yılında 1900 dolar olan kent merkezinde iki odalı bir meskenin kirasının bu yıl 5000 doların üzerinde olduğunu lakin kişi başına ulusal gelirin benzeri bir artış göstermediğine dikkat çekiyor.Araştırma kuruluşu McKinsey Küresel Institute’un kentteki konut krizinin tahlili için 3,5 milyon yeni konut yapılması gerektiğini öngörüyor.
San Francisco’da iki odalı bir konutun kirasının bu yıl 5000 doların üzerine çıktı.
Öte yandan kimi ülkeler ise yaşanan fahiş artışlara karşı yasal limitler ile vatandaşı muhafazaya çalışıyor. Bu tarafta son adım atan ülke ise Belçika oldu.
BELÇİKA’DA YÜKSEK KONUT KİRALARI İÇİN DİKKAT ÇEKEN ADIM
Belçika’nın başşehri Brüksel’de çok yüksek konut kiralarıyla gayret maksadıyla yeni bir kurul kurulmasına karar verildi. Brüksel Bölge Parlamentosu, kira komitesi kurulmasına yönelik yasal düzenlemeyi onayladı. Buna göre, Brüksel kira kurulu 2022 yılında faaliyete geçecek. Brüksel’deki konutların yeni referans kiralarını belirlemek üzere çalışma yapılacak.
Brüksel’de yüksek fiyatlara karşı referans fiyat uygulamasına geçiliyor.
REFERANS FİYAT İLE KİRALARA MÜDAHALE EDİLECEK
Çalışma konutların tipi, boyutu, oda sayısı, balkonu ve terası üzere çeşitli kriterleri göz önünde bulunduracak. Bir konutun mevcut kirası referans fiyatın yüzde 20’sinden daha fazla olduğunda “aşırı yüksek” kabul edilecek. Kelam konusu konutu kiralayanlar kurula başvurabilecek. Kiracı ve konut sahiplerinden oluşacak komite daha makul bir kira müzakere edecek.
‘1955 YILINDA ÇIKARILAN KANUNLA YASAK GETİRİLMİŞTİ’
Brüksel’de yüksek konut kiralarına karşı uygulanacak referans fiyatının İstanbul üzere fiyatların fahiş biçimde arttığı vilayetlerde de uygulanıp uygulamayacağına ait yenisafak.com’a konuşan Mukavele Hukuku Uzmanı Doç. Dr. Umut Yeniocak, ”Konut ve işyeri kira bedellerine üst hudut getirilmesi temelinde bir iktisat siyaseti problemidir. Hukuken bu yapılabilir mi? olağan olarak yapılabilir. Ki, Ülkemizde bunun örneği de geçmişte yaşanmıştır. 1955’te çıkarılan bir Kanunla, fiyat istikrarını sağlamak gayesiyle Ülkedeki konut ve işyeri kira bedelleri dondurulmuş, artış yapılması yasaklanmış ve yeni kiralamalarda ise kira bedellerinin belirlenmesi işi Belediyelere bırakılmıştır. Bu nizam, 1963’te bu Kanun hususları Anayasa Mahkemesi tarafınca iptal edilene kadar devam etmiştir. O günün şartlarında bir gereksinim olarak ortaya çıkmış ve devrin Hükümeti bu istikamette bir politik tercihte bulunarak Kanun yoluyla bu müdahaleyi yapmıştır. Yakın vakitten da misal bir örnek verebiliriz. 2018’de alınan bir Cumhurbaşkanı sonucuyla, kira mukavelelerinde kira bedelinin yabancı para ünitesiyle belirlenmesi yasaklanmıştı. Kira mukavelelerine direkt müdahale eden bu kural hala yürürlükte.” dedi.
‘ZİNCİRLEME OLARAK TESİRİ OLACAK’
Fiyat istikrarı ve enflasyon bakımından kira bedellerindeki artışın etkisinin bilinen bir gerçek olduğunu lakin, kira bedellerine sınırlama koymanın hukuken mümkün olsa da bugünün hür piyasa temelli iktisadında bu biçimde bir karar almanın zincirleme olarak öteki yansımaları olacağına da dikkat çeken Yeniocak, ”Örneğin, Ülkenin lokomotif dalı olarak öne çıkarılan inşaat kesimini, taşınmaz alım satımını direkt etkileyecektir. Bu sebeple, hukuken mümkün olsa da bugün bu biçimde bir karar alınabileceğini şahsen zannetmiyorum.” diye konuştu.
‘BENZER SİSTEM TÜRKİYE İÇİN DE İHTİYAÇ’
Yakın vakitte bu hususta Brüksel’de bir gelişme yaşandığını ve kiraların süratle artmasını durdurmak, bölgelere nazaran referans kira bedelleri oluşturup bu bedellerin %20’den çok aşıldığı durumlarda bir şikâyet mercii olması maksadıyla Şubat 2021’de bir kurul kurulmasının teklif edildiğini de kaydeden Yeniocak kelamlarını şöyle sürdürdü;
”Parlamento, bu teklifi onayladı. Kurulacak komite, kiracı ile konut sahibi içinde bir arabuluculuk mercii olarak vazife yapacak. Aslında, Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde barınma maliyetinin epeyce yükselmiş bulunmasına müdahale hedefiyle konutlar, belli bölge ve teknik standartlara nazaran ayrıştırılmakta. Bu ayırımda bilhassa, alt gelir kümesinin yaşadığı konutlar için referans kira bedelleri belirlenip ilan edilmektedir. Konut sahiplerinin, bu referans bedellerin, kimi ülkelerde %10 kimi ülkelerde ise en çok %20 fazlasına kadar kira talep edebilmelerine müsaade verilerek kira bedellerinin başlangıçta yüksek belirlenmesinin önüne geçen bir sistem uygulanmaktadır. Misal bir sistemin Türkiye için de bir gereksinim olduğu açık…”