Beykozlu
New member
Parasal genişleme ortamında düşük faizli konut kredileri niçiniyle şişen global gayrimenkul piyasası, merkez bankalarının yüksek enflasyon karşısında para musluğunu kısmaya başlaması ile soğumaya başladı.
Kredi maliyetlerinin artması ve çok yüksek meblağların talep düşüklüğü yaratması üzere niçinler fiyat artış suratının düşmesinde tesirli olurken bunun Türkiye’ye yansıyıp yansımayacağı da merak konusu.
Sözcü’den Serkan Üstün’ün haberine göre uzmanlar BDDK’nın son aldığı tedbirlerle bir arada Türkiye’de de ucuz ve bol kredi vaktinin dolacağı görüşünde.
Uzmanlara nazaran öbür tüm varlıklara bakılırsa konut meblağlarında da artışlar sürecek lakin gerçek fiyat bazında piyasa bir ölçü dengelenebilir.
Ancak konut fiyatlarındaki artış suratı bir ölçü dengelense de bilhassa alım gücü noktasında zorlanan vatandaşın kredi kullanmadan konut alması hayli sıkıntı olacağı için soğuyan piyasanın konut edinimi konusunda kıymetli bir katkısı olmayacağı düşünülüyor.
KÜRESEL KONUT PİYASASINDA NELER OLUYOR?
ABD Merkez Bankası (Fed) başta olmak üzere esas merkez bankalarının birkaç yıldır sürdürdüğü düşük faiz siyaseti yardımıyla ve pandemi devrindeki mali genişleme ile birlikte kredi maliyetleri düşmüştü. bu biçimdece konut bir hayli insan için mantıklı bir yatırım aracı haline dönüştü. Bunun sonucunda de konut fiyatları fazlaca süratli bir biçimde artmaya başladı.
Ancak global iktisadın şiddetli enflasyon, borsa düzensizliği ve jeopolitik risklerle boğuştuğu ortamda konut piyasasındaki yükselişin de durulmaya başladığı görüldü. Dünyanın dört bir yanındaki merkez bankaları süratle faiz oranlarını yükseltirken, yükselen borçlanma maliyetleri aslına bakarsanız fiyat seviyesinin çok yüksek olduğu piyasada bir fazlaca insanın konut alma hayallerini suya düşürdü.
aynı vakitte talebin azalması da bir hayli ülkede fiyat artış suratını yavaşlattı. Federal Konut Kredisi İpotek Şirketi Freddie Mac’in deklare ettiğı datalara göre, ABD’de 30 yıllık sabit faizli bir kredi için ortalama faiz oranı, kriz periyodu olarak bilinen 2008 Kasım’daki düzey olan yüzde 5,78’e yükseldi. Bu oran yılın başında yüzde 3,2, bir yıl evvel ise yüzde 2,93 düzeylerinde gerçekleşmişti.
KREDİLİ SATIŞLAR DÜŞÜYOR, İNDİRİMLER ARTIYOR
Faiz oranlarındaki bu yükseliş ise konut talebini aşağı çekti. ABD Mortgage Bankacılar Birliği’ne nazaran 10 Haziran’da sona eren haftada ipotekli satın alma müracaatları bundan evvelki yıla göre yüzde 16 düştü. Ayrıyeten ABD’de konut piyasasının değerli göstergelerinden kabul edilen inşaat izinlerinde de bundan evvelki ayla karşılaştırıldığında yüzde 7’lik bir düşüş kaydedildi.
Dijital emlak sitesi Redfin bilgilerine bakılırsa ABD’de martta fiyatı düşen meskenlerin toplama oranı yüzde 11 olurken bu oran haziranda daha da artarak yüzde 14 olarak gerçekleşti. Bu da konut piyasasının soğumaya başladığının delillerinden biri oldu.
TAHMİNLER: ARTIŞ SURATI YAVAŞLAYACAK
aynı vakitte uzmanların iddiaları de konut fiyatlarındaki artış suratının yavaşlayacağı tarafında. Freddie Mac iddialarına nazaran, 2021’de yaklaşık yüzde 18 artan ABD konut fiyatlarının 2022’de yüzde 10, 2023’te ise yüzde 5 artacağı, yani artış suratının yavaşlayacağı öngörülüyor.
Öte yandan mali sıkılaşmayı hızlandıran İngiltere’de de konut fiyatlarındaki artış suratının yavaşladığı görüldü. Ülke genelinde konut fiyatları haziranda evvelki aya bakılırsa yüzde 0,3 artarken, fiyat artış oranının bundan evvelki ayda kaydedilen yüzde 0,9’dan sert gerilediği görüldü.
Bloomberg Economics araştırmasına nazaran, İsveç, Yeni Zelanda, Çek Cumhuriyeti, Avustralya, Portekiz ve Almanya’da da konut piyasasının yavaşladığı açıklandı.
TÜRKİYE’YE NASIL YANSIYACAK?
Peki bu fiyat artış suratındaki yavaşlama Türkiye’ye nasıl yansıyacak? Uzmanlar hem kredi maliyetlerinin artması tıpkı vakitte konut alım gücünün azalması niçiniyle talepte yaşanan gerilemenin konut fiyat artışını istikrara getireceği görüşünde.
Merkez Bankası bilgilerine nazaran, 2022 Nisan ayında bundan evvelki aya nazaran yüzde 10,2 oranında artan konut meblağları, bundan evvelki yılın birebir ayına göre yüzde 127 artmıştı.
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi’nin (BETAM) bilgilerine nazaran, mayısta Türkiye genelinde yıllık ortalama satılık konut ilan fiyatı yüzde 153,9 arttı. Fiyatlar tıpkı devirde İstanbul’da yüzde 183,6, Ankara’da yüzde 133,8 ve İzmir’de yüzde 136,2 arttı.
Türkiye’de şu ana kadar yayınlanan datalarda konut fiyat artış suratında gerileme görülmese de uzmanlar kredi faizlerinin mayıs ve haziran ayından itibaren alınan tedbirlerle yükselmeye başlayacak olmasından dolayı artışların olağana dönebileceği görüşünde.
BANKALAR KREDİ MUSLUKLARINI KISIYOR
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) haziran sonunda konut kredilerine ait yeni karar almıştı. Karara bakılırsa, 1. ve 2. el konutlar için konut kredilerinde kredi bedel oranı farklılaştı. Kıymeti 10 milyon TL üzeri olan konutlar için kredi imkanı olmayacak. 2 ile 5 milyon TL ortası konutlarda ise yüzde 70 kredi kullanılacak.
Ayrıca Reuters’ın birtakım bankacılık kaynaklarından edindiği bilgiye bakılırsa, kimi kamu bankaları ikinci el konut kredisi kullanması üst limitini 150 bin TL’ye kadar düşürdü. Bu hafta içi yayımlanan habere nazaran, kamu bankalarında şube bazlı kredi ölçüsü ve kredi sayısı uygulaması ile kredi kullandırmayı azaltıcı tedbirler alınmaya başlandı.
Konu hakkında bilgi sahibi üst seviye bir bankacı, “Bazı kamu bankaları konut kredilerinde üst limiti 150 bin TL’ye indirdi. Kimileri ise azamî 500 bin TL konut kredisi kullandırıyor” dedi.
Ayrıca ödeme kuvvetliğü, konut fiyatlarının çok şişmesi ve bunun yarattığı talep baskısı niçiniyle fiyat artışlarının bir ölçü soğumaya başlaması bekleniyor.
‘YÜKSEK ARTIŞ SURATI BİR ÖLÇÜ KIRILIR’
Gayrimenkul değerleme uzmanı Celal Erdoğdu, “Gayrimenkul fiyatları nominal olarak bütün varlıklara paralel bir biçimde artmaya devam edecek. Lakin gerçek artıştaki yüksek oranlar bir ölçü kırılacak” değerlendirmesinde bulundu.
Küresel taraftaki gelişmelere ait, konut fiyat artışlarıyla ilgili Türkiye’de duyulan dehşetleri öteki ülkelerin de yaşadığını ve buna dair düzenlemeler yaptığını belirten Erdoğdu, “30 yıllık konut kredisi faizlerinde önemli bir gerileme olmuştu. Lakin son periyotta bu faizler yenidendan 2,5 puanlardan 5,70’lere çıktı. Bu da aslında Amerika’nın alışık olduğu oranlar. Fed’in faiz artırmasıyla bu daha da üste gidecek. Bir devir Türkiye’de olduğu üzere konut kredisi faiz oranları ucuz kalmıştı” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye’de de neredeyse 15 günde bir konut piyasasını ilgilendiren düzenlemeler yapılmaya başlandığını hatırlatan Erdoğdu, “Kiralara tavan hududu, BDDK’nın konut kredilerinde yapmış olduğu düzenlemeler derken, aldığımız geri bildirimlere göre kredi kampanyalarının bitmek üzere olduğuna dair sinyaller alıyoruz” dedi.
Kredilerde daha düşük ölçülerin onaylandığına yönelik durumlar aldıklarını belirten Erdoğdu, “Bu sinyaller konut kredilerinde kampanya şartlarının bittiğini ve özel bankalar tarafınca uygulanan yüzde 2,10-2,15’ten başlayan, 2,40’a kadar giden faiz oranlarının uygulanacağını gösteriyor” diye konuştu.
‘NOMİNAL FİYAT ARTIŞLARI SÜRECEK’
Ödeme kuvvetliğünün yaratacağı talep baskısının da fiyat artış suratını etkileyeceğini belirten Erdoğdu, “Konut piyasasında ağustos ayından daha sonra kredili satışların da olağan satışların da olağan seyirlerine hakikat yavaş yavaş gideceğini düşünüyorum” dedi. Erdoğdu son olarak şunları ekledi:
“Gayrimenkul meblağları nominal olarak bütün varlıklara paralel bir biçimde artmaya devam edecek. Fakat gerçek artıştaki yüksek oranlar bir ölçü kırılacak. Sonsuza kadar gerçek olarak muazzam bir artış sürdürülebilir değil. Nominal artışın devam edeceğini ve gerçek artışın olağan seyrine gelerek yavaşlayacağını önnazaranbiliriz.”
Kredi maliyetlerinin artması ve çok yüksek meblağların talep düşüklüğü yaratması üzere niçinler fiyat artış suratının düşmesinde tesirli olurken bunun Türkiye’ye yansıyıp yansımayacağı da merak konusu.
Sözcü’den Serkan Üstün’ün haberine göre uzmanlar BDDK’nın son aldığı tedbirlerle bir arada Türkiye’de de ucuz ve bol kredi vaktinin dolacağı görüşünde.
Uzmanlara nazaran öbür tüm varlıklara bakılırsa konut meblağlarında da artışlar sürecek lakin gerçek fiyat bazında piyasa bir ölçü dengelenebilir.
Ancak konut fiyatlarındaki artış suratı bir ölçü dengelense de bilhassa alım gücü noktasında zorlanan vatandaşın kredi kullanmadan konut alması hayli sıkıntı olacağı için soğuyan piyasanın konut edinimi konusunda kıymetli bir katkısı olmayacağı düşünülüyor.
KÜRESEL KONUT PİYASASINDA NELER OLUYOR?
ABD Merkez Bankası (Fed) başta olmak üzere esas merkez bankalarının birkaç yıldır sürdürdüğü düşük faiz siyaseti yardımıyla ve pandemi devrindeki mali genişleme ile birlikte kredi maliyetleri düşmüştü. bu biçimdece konut bir hayli insan için mantıklı bir yatırım aracı haline dönüştü. Bunun sonucunda de konut fiyatları fazlaca süratli bir biçimde artmaya başladı.
Ancak global iktisadın şiddetli enflasyon, borsa düzensizliği ve jeopolitik risklerle boğuştuğu ortamda konut piyasasındaki yükselişin de durulmaya başladığı görüldü. Dünyanın dört bir yanındaki merkez bankaları süratle faiz oranlarını yükseltirken, yükselen borçlanma maliyetleri aslına bakarsanız fiyat seviyesinin çok yüksek olduğu piyasada bir fazlaca insanın konut alma hayallerini suya düşürdü.
aynı vakitte talebin azalması da bir hayli ülkede fiyat artış suratını yavaşlattı. Federal Konut Kredisi İpotek Şirketi Freddie Mac’in deklare ettiğı datalara göre, ABD’de 30 yıllık sabit faizli bir kredi için ortalama faiz oranı, kriz periyodu olarak bilinen 2008 Kasım’daki düzey olan yüzde 5,78’e yükseldi. Bu oran yılın başında yüzde 3,2, bir yıl evvel ise yüzde 2,93 düzeylerinde gerçekleşmişti.
KREDİLİ SATIŞLAR DÜŞÜYOR, İNDİRİMLER ARTIYOR
Faiz oranlarındaki bu yükseliş ise konut talebini aşağı çekti. ABD Mortgage Bankacılar Birliği’ne nazaran 10 Haziran’da sona eren haftada ipotekli satın alma müracaatları bundan evvelki yıla göre yüzde 16 düştü. Ayrıyeten ABD’de konut piyasasının değerli göstergelerinden kabul edilen inşaat izinlerinde de bundan evvelki ayla karşılaştırıldığında yüzde 7’lik bir düşüş kaydedildi.
Dijital emlak sitesi Redfin bilgilerine bakılırsa ABD’de martta fiyatı düşen meskenlerin toplama oranı yüzde 11 olurken bu oran haziranda daha da artarak yüzde 14 olarak gerçekleşti. Bu da konut piyasasının soğumaya başladığının delillerinden biri oldu.
TAHMİNLER: ARTIŞ SURATI YAVAŞLAYACAK
aynı vakitte uzmanların iddiaları de konut fiyatlarındaki artış suratının yavaşlayacağı tarafında. Freddie Mac iddialarına nazaran, 2021’de yaklaşık yüzde 18 artan ABD konut fiyatlarının 2022’de yüzde 10, 2023’te ise yüzde 5 artacağı, yani artış suratının yavaşlayacağı öngörülüyor.
Öte yandan mali sıkılaşmayı hızlandıran İngiltere’de de konut fiyatlarındaki artış suratının yavaşladığı görüldü. Ülke genelinde konut fiyatları haziranda evvelki aya bakılırsa yüzde 0,3 artarken, fiyat artış oranının bundan evvelki ayda kaydedilen yüzde 0,9’dan sert gerilediği görüldü.
Bloomberg Economics araştırmasına nazaran, İsveç, Yeni Zelanda, Çek Cumhuriyeti, Avustralya, Portekiz ve Almanya’da da konut piyasasının yavaşladığı açıklandı.
TÜRKİYE’YE NASIL YANSIYACAK?
Peki bu fiyat artış suratındaki yavaşlama Türkiye’ye nasıl yansıyacak? Uzmanlar hem kredi maliyetlerinin artması tıpkı vakitte konut alım gücünün azalması niçiniyle talepte yaşanan gerilemenin konut fiyat artışını istikrara getireceği görüşünde.
Merkez Bankası bilgilerine nazaran, 2022 Nisan ayında bundan evvelki aya nazaran yüzde 10,2 oranında artan konut meblağları, bundan evvelki yılın birebir ayına göre yüzde 127 artmıştı.
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi’nin (BETAM) bilgilerine nazaran, mayısta Türkiye genelinde yıllık ortalama satılık konut ilan fiyatı yüzde 153,9 arttı. Fiyatlar tıpkı devirde İstanbul’da yüzde 183,6, Ankara’da yüzde 133,8 ve İzmir’de yüzde 136,2 arttı.
Türkiye’de şu ana kadar yayınlanan datalarda konut fiyat artış suratında gerileme görülmese de uzmanlar kredi faizlerinin mayıs ve haziran ayından itibaren alınan tedbirlerle yükselmeye başlayacak olmasından dolayı artışların olağana dönebileceği görüşünde.
BANKALAR KREDİ MUSLUKLARINI KISIYOR
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) haziran sonunda konut kredilerine ait yeni karar almıştı. Karara bakılırsa, 1. ve 2. el konutlar için konut kredilerinde kredi bedel oranı farklılaştı. Kıymeti 10 milyon TL üzeri olan konutlar için kredi imkanı olmayacak. 2 ile 5 milyon TL ortası konutlarda ise yüzde 70 kredi kullanılacak.
Ayrıca Reuters’ın birtakım bankacılık kaynaklarından edindiği bilgiye bakılırsa, kimi kamu bankaları ikinci el konut kredisi kullanması üst limitini 150 bin TL’ye kadar düşürdü. Bu hafta içi yayımlanan habere nazaran, kamu bankalarında şube bazlı kredi ölçüsü ve kredi sayısı uygulaması ile kredi kullandırmayı azaltıcı tedbirler alınmaya başlandı.
Konu hakkında bilgi sahibi üst seviye bir bankacı, “Bazı kamu bankaları konut kredilerinde üst limiti 150 bin TL’ye indirdi. Kimileri ise azamî 500 bin TL konut kredisi kullandırıyor” dedi.
Ayrıca ödeme kuvvetliğü, konut fiyatlarının çok şişmesi ve bunun yarattığı talep baskısı niçiniyle fiyat artışlarının bir ölçü soğumaya başlaması bekleniyor.
‘YÜKSEK ARTIŞ SURATI BİR ÖLÇÜ KIRILIR’
Gayrimenkul değerleme uzmanı Celal Erdoğdu, “Gayrimenkul fiyatları nominal olarak bütün varlıklara paralel bir biçimde artmaya devam edecek. Lakin gerçek artıştaki yüksek oranlar bir ölçü kırılacak” değerlendirmesinde bulundu.
Küresel taraftaki gelişmelere ait, konut fiyat artışlarıyla ilgili Türkiye’de duyulan dehşetleri öteki ülkelerin de yaşadığını ve buna dair düzenlemeler yaptığını belirten Erdoğdu, “30 yıllık konut kredisi faizlerinde önemli bir gerileme olmuştu. Lakin son periyotta bu faizler yenidendan 2,5 puanlardan 5,70’lere çıktı. Bu da aslında Amerika’nın alışık olduğu oranlar. Fed’in faiz artırmasıyla bu daha da üste gidecek. Bir devir Türkiye’de olduğu üzere konut kredisi faiz oranları ucuz kalmıştı” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye’de de neredeyse 15 günde bir konut piyasasını ilgilendiren düzenlemeler yapılmaya başlandığını hatırlatan Erdoğdu, “Kiralara tavan hududu, BDDK’nın konut kredilerinde yapmış olduğu düzenlemeler derken, aldığımız geri bildirimlere göre kredi kampanyalarının bitmek üzere olduğuna dair sinyaller alıyoruz” dedi.
Kredilerde daha düşük ölçülerin onaylandığına yönelik durumlar aldıklarını belirten Erdoğdu, “Bu sinyaller konut kredilerinde kampanya şartlarının bittiğini ve özel bankalar tarafınca uygulanan yüzde 2,10-2,15’ten başlayan, 2,40’a kadar giden faiz oranlarının uygulanacağını gösteriyor” diye konuştu.
‘NOMİNAL FİYAT ARTIŞLARI SÜRECEK’
Ödeme kuvvetliğünün yaratacağı talep baskısının da fiyat artış suratını etkileyeceğini belirten Erdoğdu, “Konut piyasasında ağustos ayından daha sonra kredili satışların da olağan satışların da olağan seyirlerine hakikat yavaş yavaş gideceğini düşünüyorum” dedi. Erdoğdu son olarak şunları ekledi:
“Gayrimenkul meblağları nominal olarak bütün varlıklara paralel bir biçimde artmaya devam edecek. Fakat gerçek artıştaki yüksek oranlar bir ölçü kırılacak. Sonsuza kadar gerçek olarak muazzam bir artış sürdürülebilir değil. Nominal artışın devam edeceğini ve gerçek artışın olağan seyrine gelerek yavaşlayacağını önnazaranbiliriz.”