Kadir Has Üniversitesi’nin her yıl hazırladığı Türk Dış Siyaseti Kamuoyu Algıları Araştırması’nın 2021 raporuna göre, kamuoyunda Türkiye’nin en yakın dostu Azerbaycan olarak görülürken, tehdit oluşturan ülkeler sıralamasında ABD başı çekiyor. Ankete göre Türkiye’de Avrupa Birliği (AB) üyeliğine dayanak de arttı.
29 Nisan-21 Mayıs 2021 içinde 26 vilayette 1000 kişi ile yüz yüze görüşmelerle gerçekleştirilen ankette, dış siyaset hususlarındaki eğilimler araştırıldı.
“Türkiye’nin en yakın dostu hangi ülkedir?” sorusuna ankete katılanların yüzde 56,6’sı Azerbaycan cevabını verdi. Azerbaycan’ı yüzde 49,7 ile Kuzey Kıbrıs takip etti.
ABD, “Türkiye için tehdit oluşturan ülkeler hangileridir?” sorusuna verilen karşılıklarda birinci sıradaki yerini korudu. Fakat ABD’nin Türkiye için tehdit olarak görülme oranı son iki yılda yüzde 81,3’ten yüzde 54’e düştü. İsrail de yüzde 41,8 ile ikinci sıraya yerleşti.
Araştırma kapsamında sorulan “Sizce son devirde Türkiye’nin dış siyasetinde karşılaştığı en değerli sorun nedir?” sorusuna verilen karşılıklar içinde “sınır ötesi terörle mücadele” yüzde 23,5 ile başı çekti. “ABD ile ilişkiler” ise yüzde 12,3 ile ikinci sırada yer aldı.
‘HÜKÜMETİ DIŞ SİYASETTE BAŞARILI BULAN CHP’LİLERİN ORANI ARTTI’
Araştırmaya bakılırsa, Cumhurbaşkanlığı Kabinesi’ni dış siyasette başarılı bulan CHP seçmeninin oranı 2020’de yüzde 9,7 iken, 2021’de bu oran yüzde 29,4’e yükseldi.
Anket sonuçlarını paylaşan Kadir Has Üniversitesi Milletlerarası Münasebetler Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Aydın, dış siyasete ait kimi başlıklarda AK Parti ile CHP tabanlarının birbirine yaklaştığı yorumunu yaptı.
BBC Türkçe’nin sorusunu yanıtlayan Prof. Dr. Mustafa Aydın, “Son aylarda Ankara’nın memleketler arası sistemle bir daha münasebete geçme uğraşının muhalefet tabanında karşılık bulabildiğini” kaydederek, Türkiye’deki kutuplaşma durumunun kimi konularda kırılabildiğini söylemiş oldu.
‘CUMHURBAŞKANLIĞI BELİRLEYİCİ’
Araştırma, dış siyasette belirleyici rol üstüne alan kurumların başında yüzde 84’lük oranla Cumhurbaşkanlığı çatısı altına giren yapıların görüldüğünü ortaya koydu.
Buna karşılık “Sizce Türkiye’de dış siyasetin imal sürecine en çok hangi bireyler tesirde bulunuyor?” sorusuna geçtiğimiz yıl yüzde 69’luk bir kesim “Cumhurbaşkanı” karşılığını verirken, bu yıl oran yüzde 59’a geriledi.
AB ÜYELİĞİNE DAYANAK ARTTI, UYGUN PARTİ SEÇMENİ BAŞI ÇEKİYOR
Türkiye’nin AB üyeliğini destekleme konusunda geçen yıla göre yaklaşık yüzde 12 oranında artış görüldü. Yüzde 59,3, Türkiye’nin AB’ye üye olmasını desteklediğini belirtti.
Soruya en çok YETERLİ Parti seçmeninin (yüzde 74,4) olumlu görüş bildirdiği belirlendi. AK Parti seçmeninin ise yüzde 52,9’u olumlu görüş bildirdi.
Ankete katılanların yüzde 44’ü Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının Türkiye’de uygulanması gerektiğini savunurken, parti bazında AİHM kararlarının uygulanması gerektiğini düşünen bireyler DÜZGÜN Parti seçmenleri içinde ağırlaştı.
‘MAVİ VATAN KAVRAMINI DUYMAYANLARIN ORANI YÜZDE 76’
Türkiye’nin Doğu Akdeniz siyasetinde sık gündeme gelen kavramlardan “Mavi Vatan”, ankete katılanların yüzde 76,1’i tarafınca hiç duyulmamış. Yüzde 90,6 “Gümrük Birliği” kavramını, yüzde 62,9’u “S-400″ü hiç duymadığını söylüyor.
Kıbrıs Meselesi’nin tahlili konusunda “KKTC, Türkiye’ye bağlanmalı” seçeneğini yeğleyenlerin oranı geçen yıla göre 8,5 puan yükselerek, yüzde 48 ile şu ana kadarki en yüksek oranına ulaştı. “İki toplumlu, iki kesitli federal devlet” modeli yüzde 31 seviyesinde takviye topladı.
“Sizce Türkiye, Kıbrıs Cumhuriyeti’ni hangi şartta tanımalı?’ sorusuna ise yüzde 37,3’lük kesim “Kıbrıs Sorunu çözülürse” cevabını verdi. Yüzde 28,2 ise Türkiye’nin kuralsız olarak çabucak Kıbrıs Cumhuriyeti’ni tanıması gerektiğini belirtti.
‘ABD İLE BAĞLAR NEGATİF’
Ankete göre kamuoyunda her beş şahıstan üçü ABD ile Türkiye içindeki bağlantıların negatif istikamette olduğunu düşünüyor. ABD’yi “güvenilmez ülke” olarak bakılırsanlerin oranı yüzde 33,5, “düşman ülke” olarak gorenler ise yüzde 19,2 seviyesinde.
ABD’yi “düşman ülke” olarak görme oranı en yüksek AK Parti seçmen kitlesinde kaydedildi.
Türkiye’nin NATO üyeliğinin devam etmesi gerektiğini düşünenlerin oranı yüzde 54 olarak belirlenirken, ilgilerin dondurulması gerektiğini düşünenler bir yıl içerisinde yüzde 10,2’den yüzde 20’ye yükseldi.
NATO üyeliğinin bitmiş oldurilmesi gerektiğini düşünenlerin oranı yüzde 18,8’den yüzde 7,8’e düştü.
NATO’nun en kıymetli katkısının Türkiye’ye yönelik “olası akın yahut tehdit üzere durumlarda vereceği destek” olduğu söz edildi.
Ankete bakılırsa, kendisini “muhafazakar/dindar” olarak tanımlayanların oranı yüzde 33,5’tan yüzde 27’ye geriledi.
Siyasi duruşunu “milliyetçi” olarak tanımlayanlar yüzde 24,8, “Cumhuriyetçi/Kemalist” olarak tanımlayanlar yüzde 16,4 seviyesinde oldu.
Türk dış siyaseti ile ilgili haber almada, kitle irtibat araçları içinde 2021’de televizyon yüzde 78,1’lik oranla birinci sıradaki yerini korudu. Toplumsal ağlar ve internet haber portalları ise toplamda 72,4’lük takip edilme oranını yakaladı.
29 Nisan-21 Mayıs 2021 içinde 26 vilayette 1000 kişi ile yüz yüze görüşmelerle gerçekleştirilen ankette, dış siyaset hususlarındaki eğilimler araştırıldı.
“Türkiye’nin en yakın dostu hangi ülkedir?” sorusuna ankete katılanların yüzde 56,6’sı Azerbaycan cevabını verdi. Azerbaycan’ı yüzde 49,7 ile Kuzey Kıbrıs takip etti.
ABD, “Türkiye için tehdit oluşturan ülkeler hangileridir?” sorusuna verilen karşılıklarda birinci sıradaki yerini korudu. Fakat ABD’nin Türkiye için tehdit olarak görülme oranı son iki yılda yüzde 81,3’ten yüzde 54’e düştü. İsrail de yüzde 41,8 ile ikinci sıraya yerleşti.
Araştırma kapsamında sorulan “Sizce son devirde Türkiye’nin dış siyasetinde karşılaştığı en değerli sorun nedir?” sorusuna verilen karşılıklar içinde “sınır ötesi terörle mücadele” yüzde 23,5 ile başı çekti. “ABD ile ilişkiler” ise yüzde 12,3 ile ikinci sırada yer aldı.
‘HÜKÜMETİ DIŞ SİYASETTE BAŞARILI BULAN CHP’LİLERİN ORANI ARTTI’
Araştırmaya bakılırsa, Cumhurbaşkanlığı Kabinesi’ni dış siyasette başarılı bulan CHP seçmeninin oranı 2020’de yüzde 9,7 iken, 2021’de bu oran yüzde 29,4’e yükseldi.
Anket sonuçlarını paylaşan Kadir Has Üniversitesi Milletlerarası Münasebetler Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Aydın, dış siyasete ait kimi başlıklarda AK Parti ile CHP tabanlarının birbirine yaklaştığı yorumunu yaptı.
BBC Türkçe’nin sorusunu yanıtlayan Prof. Dr. Mustafa Aydın, “Son aylarda Ankara’nın memleketler arası sistemle bir daha münasebete geçme uğraşının muhalefet tabanında karşılık bulabildiğini” kaydederek, Türkiye’deki kutuplaşma durumunun kimi konularda kırılabildiğini söylemiş oldu.
‘CUMHURBAŞKANLIĞI BELİRLEYİCİ’
Araştırma, dış siyasette belirleyici rol üstüne alan kurumların başında yüzde 84’lük oranla Cumhurbaşkanlığı çatısı altına giren yapıların görüldüğünü ortaya koydu.
Buna karşılık “Sizce Türkiye’de dış siyasetin imal sürecine en çok hangi bireyler tesirde bulunuyor?” sorusuna geçtiğimiz yıl yüzde 69’luk bir kesim “Cumhurbaşkanı” karşılığını verirken, bu yıl oran yüzde 59’a geriledi.
AB ÜYELİĞİNE DAYANAK ARTTI, UYGUN PARTİ SEÇMENİ BAŞI ÇEKİYOR
Türkiye’nin AB üyeliğini destekleme konusunda geçen yıla göre yaklaşık yüzde 12 oranında artış görüldü. Yüzde 59,3, Türkiye’nin AB’ye üye olmasını desteklediğini belirtti.
Soruya en çok YETERLİ Parti seçmeninin (yüzde 74,4) olumlu görüş bildirdiği belirlendi. AK Parti seçmeninin ise yüzde 52,9’u olumlu görüş bildirdi.
Ankete katılanların yüzde 44’ü Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının Türkiye’de uygulanması gerektiğini savunurken, parti bazında AİHM kararlarının uygulanması gerektiğini düşünen bireyler DÜZGÜN Parti seçmenleri içinde ağırlaştı.
‘MAVİ VATAN KAVRAMINI DUYMAYANLARIN ORANI YÜZDE 76’
Türkiye’nin Doğu Akdeniz siyasetinde sık gündeme gelen kavramlardan “Mavi Vatan”, ankete katılanların yüzde 76,1’i tarafınca hiç duyulmamış. Yüzde 90,6 “Gümrük Birliği” kavramını, yüzde 62,9’u “S-400″ü hiç duymadığını söylüyor.
Kıbrıs Meselesi’nin tahlili konusunda “KKTC, Türkiye’ye bağlanmalı” seçeneğini yeğleyenlerin oranı geçen yıla göre 8,5 puan yükselerek, yüzde 48 ile şu ana kadarki en yüksek oranına ulaştı. “İki toplumlu, iki kesitli federal devlet” modeli yüzde 31 seviyesinde takviye topladı.
“Sizce Türkiye, Kıbrıs Cumhuriyeti’ni hangi şartta tanımalı?’ sorusuna ise yüzde 37,3’lük kesim “Kıbrıs Sorunu çözülürse” cevabını verdi. Yüzde 28,2 ise Türkiye’nin kuralsız olarak çabucak Kıbrıs Cumhuriyeti’ni tanıması gerektiğini belirtti.
‘ABD İLE BAĞLAR NEGATİF’
Ankete göre kamuoyunda her beş şahıstan üçü ABD ile Türkiye içindeki bağlantıların negatif istikamette olduğunu düşünüyor. ABD’yi “güvenilmez ülke” olarak bakılırsanlerin oranı yüzde 33,5, “düşman ülke” olarak gorenler ise yüzde 19,2 seviyesinde.
ABD’yi “düşman ülke” olarak görme oranı en yüksek AK Parti seçmen kitlesinde kaydedildi.
Türkiye’nin NATO üyeliğinin devam etmesi gerektiğini düşünenlerin oranı yüzde 54 olarak belirlenirken, ilgilerin dondurulması gerektiğini düşünenler bir yıl içerisinde yüzde 10,2’den yüzde 20’ye yükseldi.
NATO üyeliğinin bitmiş oldurilmesi gerektiğini düşünenlerin oranı yüzde 18,8’den yüzde 7,8’e düştü.
NATO’nun en kıymetli katkısının Türkiye’ye yönelik “olası akın yahut tehdit üzere durumlarda vereceği destek” olduğu söz edildi.
Ankete bakılırsa, kendisini “muhafazakar/dindar” olarak tanımlayanların oranı yüzde 33,5’tan yüzde 27’ye geriledi.
Siyasi duruşunu “milliyetçi” olarak tanımlayanlar yüzde 24,8, “Cumhuriyetçi/Kemalist” olarak tanımlayanlar yüzde 16,4 seviyesinde oldu.
Türk dış siyaseti ile ilgili haber almada, kitle irtibat araçları içinde 2021’de televizyon yüzde 78,1’lik oranla birinci sıradaki yerini korudu. Toplumsal ağlar ve internet haber portalları ise toplamda 72,4’lük takip edilme oranını yakaladı.