‘ün Yunanistan’ın Selanik kentindeki konutunun bombalandığı haberi üzerine akşam saatlerine yanlışsız Taksim Meydanı’nda toparlanmaya başlayanlar, slogan ve afişlerle İstiklal Caddesi’ne yanlışsız ilerleyerek Rum dükkanlarını tahrip etmeye başladı. Olaylar İstanbul’un her yanına yayılırken, taarruzlar kısa mühlet daha sonra yerini dükkanların yağmalanmasına bıraktı.
Taarruza uğrayan ve yağmalanan işyerlerinin yüzde 59’u Rumlara, yüzde 17’si Ermenilere, yüzde 12’si ise Musevilere aitti. Resmi kaynaklara bakılırsa, 6-7 Eylül Olaylarında 4 bin 214 mesken, bin işyeri, 73 kilise ve 26 okul tahrip edildi. İnsan hakları örgütü Helsinki Watch’a nazaran hadiselerde 15 kişi ömrünü kaybetti.
6-7 EYLÜL OLAYLARI NEDİR?
Tarihte bugün, 6-7 Eylül Olayları olarak kayda geçmiş 1955 yılında gayrimüslimlere yapılan zulüm ve talan on yıllar daha sonra bile utançla hatırlanıyor. İstanbul’da bilhassa Beyoğlu ve Büyükada’da yaşayan azınlıklara yönelik katliam ve yağma hareketinin olduğu günler olarak tarihe düşen 6-7 Eylül Olayları’nın bugün 66. yılı…
İstanbul’da yaşayan başta Rumlar’a olmak üzere azınlıklara yönelik tahrip ve yağma hareketinin üzerinden 64 yıl geçti. O periyotta ülkedeki toplumsal çeşitliliği belirtmek için yaygın olarak yapılan ‘mozaik’ benzetmesine atıfta bulunarak, 6-7 Eylül Olayları ‘mozaik çatladı’ betimlemesiyle tarihimizde yer aldı.
Olaylar, Londra’da Kıbrıs görüşmeleri devam ettiği günlerde meydana geldi. Grivas önderliğindeki EOKA, adada yaşayan İngiliz ve Türklere karşı terör ataklarına başlamış, ataklar kamuoyunda büyük bir öfkeye niye olmuştu. Bu sırada İngiltere, Türkiye ve Yunanistan’ı mevzuyu görüşmek üzere Londra’da toplanacak üçlü bir konferansa davet etmiş, Konferans 29 Ağustos’ta başlamış ve Dış işleri bakanı Fatin Rüştü Kuvvetli Türkiye’yi temsilen yerini almıştı.
PALAVRA HABERLE FİTİL ATEŞLENDİ
64 yıl evvel bugün, İstanbul’da yaşayan gayrimüslimler bir palavra haberle amaç haline getirildi. Dışişleri yetkilileri Londra’da Kıbrıs temaslarına devam ederken Selanik’te Atatürk’ün meskenine Yunanlılar tarafınca bomba atıldığı haberinin yayılması üzerine, 6 Eylül 1955’te ellerinde kazma, balta ve sopalarla sokaklara dökülen binlerce kişi gayrimüslimlere ilişkin konut ve iş yerlerini yakıp yıktı.
İstanbul Ekspres gazetesi “Atamızın meskeni bombalandı” manşetiyle ikinci baskısını yaptı. Tirajı 20 bin civarında olan gazete 6 Eylül’de 290 bin bastı.
6 Eylül 1955’te ellerinde kazma, balta ve sopalarla sokaklara dökülen binlerce kişi resmi kaynaklara nazaran 4 bin 214 mesken, 1004 iş yeri, 73 kilise, 1 sinagog, 2 manastır, 26 okul ile ortalarında fabrika, otel vb. 5 bin 317 yeri tahrip etti.
MEZARLIKLAR VE DİNİ YAPILAR TAHRİP EDİLDİ
Kiliselerin ortasındaki kutsal fotoğraflar, haçlar, ikonalar ve öbür kutsal eşyalar tahrip edildiği üzere, İstanbul’da bulunan 73 Rum Ortodoks kilisesinin tamamı ateşe verildi.
İstiklal Caddesi’ndeki hadiselerde 11 kişinin ömrünü kaybettiği açıklanırken, Helsinki Watch örgütünün bir raporuna bakılırsa ise ölenlerin sayısı 15 olarak kayıtlara geçti.
ATAK ÖTEKİ SEMTLERE DE SIÇRADI
Akınlar eş vakitli olarak İstanbul’da Rumlar’ın ağır olarak yaşadığı öteki semtlere; Beyoğlu, Kurtuluş, Şişli, Nişantaşı, Eminönü, Fatih, Balat, Eyüp, Bakırköy, Yeşilköy, Ortaköy, Arnavutköy, Bebek’e kadar uzanmış hatta Moda, Kadıköy, Kuzguncuk, Çengelköy’de de meydana gelmiştir.
Olayların akabinde, Türkiye’de yaşayan binlerce Rum, Türkiye’den göç etti. Nüfus mübadelesi kararında 1925 yılında yaklaşık 100 bine düşen İstanbul’daki Rum nüfus, 2006 yılında 2 bin 500 şahsa kadar düştü.
TAKSİM’DE BÜYÜK MİTİNG DÜZENLENDİ
Kıbrıs Türktür Cemiyeti (KTC) ismine yayınlanan deklarasyon yanı sıra çeşitli öğrenci birliklerinin yayınladığı bildiriler doğrultusunda da Taksim Meydanı’nda bir protesto mitingi düzenlendi. Bu mitingin akabinde, kimi kümeler İstiklal Caddesi’ne yönelerek buradaki gayrimüslimlere ilişkin iş yerlerinin camlarını kırdı.
Olayların denetimden çıkması üzerine Adnan Menderes Sapanca’dan çağrıldı ve sıkıyönetim ilan edildi. Olaylarla ilgili olarak evvel 3 bin 151 kişi tutuklandı. daha sonradan bu sayı 5 bin 104’e yükseldi.
SİYASİ CEPHEDE SARSINTI
Bu süreçte İçişleri Bakanı Namık Gedik istifa etti ve yerine süreksiz olarak Savunma Bakanı Ethem Menderes atandı, Bakan Fuat Köprülü vekaleten Savunma Bakanlığı nazaranvini üstlendi. Ulusal Emniyet Hizmetleri şefi (MAH Reisi), İzmir valisi, İzmir’de bulunan birliklerin kumandanları, İstanbul emniyet müdürü ve üç general, hükümet tarafınca bakılırsavden alındı, bir dizi memurun olayların engellenememesinden sorumlu oldukları sebebi öne sürülerek nazaranv yerleri değiştirildi.
Londra’daki konferans ise kesilmiş , Kıbrıs sorunu artık Türk-Yunan uyuşmazlığı olarak tüm dünya kamuoyuna farklı bir çerçeve ortasında sunulmaya başlanmıştır.
“EN BERBATI, HARÇLIK VERDİĞİM ÇOCUKLARIN MESKENİMİ TAŞLAMASIYDI”
Sevilen futbolcu , usta oyuncu Toto Karaca, fotoğraf sanatkarı Orta Güler üzere isimlerin de çıkan hadiselerden ziyan gördüğü o günlerde, Atatürk’ün Selanik’teki konutunun bombalandığı biçiminde palavra argümanlar ve haberler yayılmak suretiyle halk galeyana getirilmiş, başta Rumlar olmak üzere gayrimüslimlerin konutları ve iş yerleri yağmalanmıştı.
Fenerbahçe ve Türkiye A Ulusal Grubu’nda forma giyen futbolcu Lefter Küçükandonyadis, ülkede ‘futbolun ordinaryusu’ denilecek kadar sevilirken 6-7 Eylül Olayları’ndan büyük ziyan goren isimlerden yalnızca birisiydi.
Türk futbolunun en tanınan futbolcularından biri olarak senelerca alkışlanan ve 13 Ocak 2012 yılında vefat eden Lefter Küçükandonyadis, 6-7 Eylül olaylarında yaşadığı zorbalığı şu sözlerle anlatmıştı: “15 gün evvel gol attığımda omuzlardaydım. O gün ise kayalar ve boya tenekeleri ile karşılaştım. En berbatı harçlık verdiğim çocuklar meskenime saldırdı. Kızlarım küçüktü, onları öldürmeye kalktılar. (…) Çok sordular kim yaptı diye, lakin o gün de söylemedim, bugün de söylemeyeceğim.”
Taarruza uğrayan ve yağmalanan işyerlerinin yüzde 59’u Rumlara, yüzde 17’si Ermenilere, yüzde 12’si ise Musevilere aitti. Resmi kaynaklara bakılırsa, 6-7 Eylül Olaylarında 4 bin 214 mesken, bin işyeri, 73 kilise ve 26 okul tahrip edildi. İnsan hakları örgütü Helsinki Watch’a nazaran hadiselerde 15 kişi ömrünü kaybetti.
6-7 EYLÜL OLAYLARI NEDİR?
Tarihte bugün, 6-7 Eylül Olayları olarak kayda geçmiş 1955 yılında gayrimüslimlere yapılan zulüm ve talan on yıllar daha sonra bile utançla hatırlanıyor. İstanbul’da bilhassa Beyoğlu ve Büyükada’da yaşayan azınlıklara yönelik katliam ve yağma hareketinin olduğu günler olarak tarihe düşen 6-7 Eylül Olayları’nın bugün 66. yılı…
İstanbul’da yaşayan başta Rumlar’a olmak üzere azınlıklara yönelik tahrip ve yağma hareketinin üzerinden 64 yıl geçti. O periyotta ülkedeki toplumsal çeşitliliği belirtmek için yaygın olarak yapılan ‘mozaik’ benzetmesine atıfta bulunarak, 6-7 Eylül Olayları ‘mozaik çatladı’ betimlemesiyle tarihimizde yer aldı.
Olaylar, Londra’da Kıbrıs görüşmeleri devam ettiği günlerde meydana geldi. Grivas önderliğindeki EOKA, adada yaşayan İngiliz ve Türklere karşı terör ataklarına başlamış, ataklar kamuoyunda büyük bir öfkeye niye olmuştu. Bu sırada İngiltere, Türkiye ve Yunanistan’ı mevzuyu görüşmek üzere Londra’da toplanacak üçlü bir konferansa davet etmiş, Konferans 29 Ağustos’ta başlamış ve Dış işleri bakanı Fatin Rüştü Kuvvetli Türkiye’yi temsilen yerini almıştı.
PALAVRA HABERLE FİTİL ATEŞLENDİ
64 yıl evvel bugün, İstanbul’da yaşayan gayrimüslimler bir palavra haberle amaç haline getirildi. Dışişleri yetkilileri Londra’da Kıbrıs temaslarına devam ederken Selanik’te Atatürk’ün meskenine Yunanlılar tarafınca bomba atıldığı haberinin yayılması üzerine, 6 Eylül 1955’te ellerinde kazma, balta ve sopalarla sokaklara dökülen binlerce kişi gayrimüslimlere ilişkin konut ve iş yerlerini yakıp yıktı.
İstanbul Ekspres gazetesi “Atamızın meskeni bombalandı” manşetiyle ikinci baskısını yaptı. Tirajı 20 bin civarında olan gazete 6 Eylül’de 290 bin bastı.
6 Eylül 1955’te ellerinde kazma, balta ve sopalarla sokaklara dökülen binlerce kişi resmi kaynaklara nazaran 4 bin 214 mesken, 1004 iş yeri, 73 kilise, 1 sinagog, 2 manastır, 26 okul ile ortalarında fabrika, otel vb. 5 bin 317 yeri tahrip etti.
MEZARLIKLAR VE DİNİ YAPILAR TAHRİP EDİLDİ
Kiliselerin ortasındaki kutsal fotoğraflar, haçlar, ikonalar ve öbür kutsal eşyalar tahrip edildiği üzere, İstanbul’da bulunan 73 Rum Ortodoks kilisesinin tamamı ateşe verildi.
İstiklal Caddesi’ndeki hadiselerde 11 kişinin ömrünü kaybettiği açıklanırken, Helsinki Watch örgütünün bir raporuna bakılırsa ise ölenlerin sayısı 15 olarak kayıtlara geçti.
ATAK ÖTEKİ SEMTLERE DE SIÇRADI
Akınlar eş vakitli olarak İstanbul’da Rumlar’ın ağır olarak yaşadığı öteki semtlere; Beyoğlu, Kurtuluş, Şişli, Nişantaşı, Eminönü, Fatih, Balat, Eyüp, Bakırköy, Yeşilköy, Ortaköy, Arnavutköy, Bebek’e kadar uzanmış hatta Moda, Kadıköy, Kuzguncuk, Çengelköy’de de meydana gelmiştir.
Olayların akabinde, Türkiye’de yaşayan binlerce Rum, Türkiye’den göç etti. Nüfus mübadelesi kararında 1925 yılında yaklaşık 100 bine düşen İstanbul’daki Rum nüfus, 2006 yılında 2 bin 500 şahsa kadar düştü.
TAKSİM’DE BÜYÜK MİTİNG DÜZENLENDİ
Kıbrıs Türktür Cemiyeti (KTC) ismine yayınlanan deklarasyon yanı sıra çeşitli öğrenci birliklerinin yayınladığı bildiriler doğrultusunda da Taksim Meydanı’nda bir protesto mitingi düzenlendi. Bu mitingin akabinde, kimi kümeler İstiklal Caddesi’ne yönelerek buradaki gayrimüslimlere ilişkin iş yerlerinin camlarını kırdı.
Olayların denetimden çıkması üzerine Adnan Menderes Sapanca’dan çağrıldı ve sıkıyönetim ilan edildi. Olaylarla ilgili olarak evvel 3 bin 151 kişi tutuklandı. daha sonradan bu sayı 5 bin 104’e yükseldi.
SİYASİ CEPHEDE SARSINTI
Bu süreçte İçişleri Bakanı Namık Gedik istifa etti ve yerine süreksiz olarak Savunma Bakanı Ethem Menderes atandı, Bakan Fuat Köprülü vekaleten Savunma Bakanlığı nazaranvini üstlendi. Ulusal Emniyet Hizmetleri şefi (MAH Reisi), İzmir valisi, İzmir’de bulunan birliklerin kumandanları, İstanbul emniyet müdürü ve üç general, hükümet tarafınca bakılırsavden alındı, bir dizi memurun olayların engellenememesinden sorumlu oldukları sebebi öne sürülerek nazaranv yerleri değiştirildi.
Londra’daki konferans ise kesilmiş , Kıbrıs sorunu artık Türk-Yunan uyuşmazlığı olarak tüm dünya kamuoyuna farklı bir çerçeve ortasında sunulmaya başlanmıştır.
“EN BERBATI, HARÇLIK VERDİĞİM ÇOCUKLARIN MESKENİMİ TAŞLAMASIYDI”
Sevilen futbolcu , usta oyuncu Toto Karaca, fotoğraf sanatkarı Orta Güler üzere isimlerin de çıkan hadiselerden ziyan gördüğü o günlerde, Atatürk’ün Selanik’teki konutunun bombalandığı biçiminde palavra argümanlar ve haberler yayılmak suretiyle halk galeyana getirilmiş, başta Rumlar olmak üzere gayrimüslimlerin konutları ve iş yerleri yağmalanmıştı.
Fenerbahçe ve Türkiye A Ulusal Grubu’nda forma giyen futbolcu Lefter Küçükandonyadis, ülkede ‘futbolun ordinaryusu’ denilecek kadar sevilirken 6-7 Eylül Olayları’ndan büyük ziyan goren isimlerden yalnızca birisiydi.
Türk futbolunun en tanınan futbolcularından biri olarak senelerca alkışlanan ve 13 Ocak 2012 yılında vefat eden Lefter Küçükandonyadis, 6-7 Eylül olaylarında yaşadığı zorbalığı şu sözlerle anlatmıştı: “15 gün evvel gol attığımda omuzlardaydım. O gün ise kayalar ve boya tenekeleri ile karşılaştım. En berbatı harçlık verdiğim çocuklar meskenime saldırdı. Kızlarım küçüktü, onları öldürmeye kalktılar. (…) Çok sordular kim yaptı diye, lakin o gün de söylemedim, bugün de söylemeyeceğim.”